XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 wystartowała. Na stronie Polskiego Towarzystwa Geograficznego opublikowano tematy na I etap i terminarz. Na napisanie swojej pracy macie czas przez całe wakacje aż do października. Powodzenia!

Przejdź do interesującego Cię etapu olimpiady: Etap 1, Etap 2, Etap 3.

 

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – etap 1

A. Wpływ inwestycji transportowej na jakość życia w wybranej jednostce samorządu terytorialnego w Polsce
B. Krajobraz miejscowości X jako zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym
C. Rzeźba terenu a organizacja przestrzeni wybranej jednostki osadniczej
D. Porównanie funkcji i struktury morfologicznej obszarów wiejskich w dwóch wybranych gminach w Polsce

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – Terminarz etapu 1:

• do 30 września — zgłoszenie listy uczniów do Komitetów Okręgowych
• max. do 31 października — oddanie prac do Komisji Szkolnych
• do 15 listopada — weryfikacja przez Komisje Szkolne i dostarczenie do Komisji Okręgowych: prac papierowych i w wersji elektronicznej, Kart Oceny Pracy, zgodami na przetwarzanie danych osobowych i zbiorczej listy zakwalifikowanych do II etapu

Ocena prac I etapu i lista osób zakwalifikowanych do etapu II.

TEMAT A  Wpływ inwestycji transportowej na jakość życia w wybranej jednostce samorządu terytorialnego w Polsce

Wytyczne do wykonania pracy:

1. Wybierz znaną Ci jednostkę samorządu terytorialnego (miasto, gminę wiejską lub miejsko-wiejską, powiat), w której dokonano znaczącej, Twoim zdaniem, inwestycji transportowej. W przypadku bardzo dużego miasta (powyżej 0,5 mln mieszkańców) może to być jego dzielnica. Scharakteryzuj położenie administracyjne i fizycznogeograficzne tej jednostki.
2. Zbierz informacje na temat istniejącej na obszarze tej jednostki infrastruktury transportowej. Powinny to być zarówno elementy o charakterze liniowym (np. drogi), jak i punktowym (np. przystanki). Dla transportu samochodowego będą to przykładowo drogi różnego typu, mosty, wiadukty, estakady, sieć trakcyjna dla trolejbusów, dworce autobusowe, przystanki, parkingi (w tym parkingi park&ride oraz kiss&ride), dla szynowego – linie kolejowe, tramwajowe, metra, mosty/wiadukty kolejowe/tramwajowe, oraz stacje i przystanki. Mogą występować też elementy infrastruktury innych rodzajów transportu, np. lotniska, czy przystanki tramwajów wodnych lub porty. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się: mapy drogowe i sieci kolejowej, mapy topograficzne, dane Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, właściwych zarządów dróg, dokumenty planistyczne samorządu powiatowego (np. strategie rozwoju) lub gminnego (w tym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego), przedsiębiorstw transportowych i wykonujących określone inwestycje infrastrukturalne oraz innych instytucji.
3. Wybierz ukończoną w ostatnich 10 latach znaczącą inwestycję transportową, która według Ciebie mogła mieć wpływ na jakoś życia mieszkańców w tej jednostce. Może być to np. budowa nowego mostu, estakady, drogi, linii tramwajowej, czy dużego parkingu, szczególnie w pobliżu miejsc użyteczności publicznej, pętli autobusowej/tramwajowej.
4. Na podstawie zebranych informacji – z dokumentów i własnych obserwacji terenowych – opisz układ sieci transportowej w gminie przed inwestycją i po inwestycji. Wykonaj dokumentację kartograficzną i fotograficzną ilustrującą charakter i przekształcenia infrastruktury transportowej w tej jednostce związane z tą inwestycją. Możesz w tym celu wykorzystać mapy i/lub zdjęcia satelitarne z różnych lat (przed i po inwestycji).
5. Na podstawie literatury przedmiotu określ, czym jest jakość życia. Wskaż elementy (składowe) jakości życia, na które może mieć wpływ inwestycja transportowa.
6. Opisz, jak rozpatrywana inwestycja może wpływać na jakość życia mieszkańców. Zwróć uwagę, że nie zawsze ona musi przynosić pozytywny wpływ dla wszystkich mieszkańców.
7. Oceń wpływ tej inwestycji na wybrane aspekty jakości życia mieszkańców, najlepiej wykorzystując odpowiednie dane i/lub przeprowadzając wywiady z mieszkańcami. Mogą to być np. dane o skróceniu czasu przejazdu, zwiększeniu liczby miejsc parkingowych, większej liczbie pasażerów np. na wydłużonej linii tramwajowej. Ciekawym rozwiązaniem może być stworzenie krótkiego kwestionariusza ankiety i poznanie za jego pomocą opinii mieszkańców i/lub przedstawicieli władz samorządowych o wpływie tej inwestycji na jakość ich życia. Weź pod uwagę, że na jakość życia składa się wiele elementów, nie tylko tych związanych bezpośrednio z korzystaniem z danej inwestycji transportowej.
8. Nadaj swojej pracy tytuł wynikający ze specyfiki wybranego obszaru.

Kryteria oceny pracy

A. Trafność i uzasadnienie wyboru jednostki samorządu terytorialnego oraz sformułowania tytułu pracy i jego zgodność z treścią opracowania – 10 pkt
B. Trafność doboru literatury i źródeł informacji, selekcja danych, dobór metod ich analizy i przetwarzania – 20 pkt
C. Wnikliwość i poprawność opisów infrastruktury transportowej i jej zmian w wyniku wykonanej (oddanej) inwestycji – 15 pkt
D. Umiejętność identyfikowania zależności oraz dokonywania ocen wpływu inwestycji na jakość życia mieszkańców, oraz formułowania wniosków – 10 pkt
E. Zakres i poprawność dokumentacji graficznej – 20 pkt
F. Formalna strona opracowania: poprawność językowa i ortograficzna, umiejętność zestawiania literatury i innych źródeł, przypisy, wykaz ilustracji i załączników, konstrukcja opracowania – 20 pkt
G. Walory dodatkowe pracy według oceny nauczyciela / jurora – 5 pkt

TEMAT B Krajobraz miejscowości X jako zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym

Wytyczne do wykonania pracy:

1. Wybierz miejscowość o powierzchni nie większej niż 15 km2, której krajobraz nosi ślady wyraźnych przekształceń środowiska, dokonanych na skutek działalności człowieka. W przypadku miasta może to być dzielnica lub osiedle.
2. Opisz środowisko przyrodnicze tej miejscowości (dzielnicy, osiedla). Wyeksponuj najbardziej widoczne i charakterystyczne elementy oraz współzależności między nimi, ze szczególnym uwzględnieniem ukształtowania terenu, wód powierzchniowych i roślinności.
3. Scharakteryzuj krótko zachodzące na tym obszarze procesy osadnicze i gospodarcze. Zwróć uwagę na warunki środowiskowe, które zachęciły człowieka do osadnictwa i podjęcia określonych sposobów użytkowania terenu. Wyodrębnij okresy najbardziej intensywnego przekształcania środowiska przyrodniczego.
4. Opisz, na czym polegało przekształcanie środowiska naturalnego i które elementy zostały zmienione w największym stopniu. Wskaż, które formy działalności człowieka w największym stopniu zmieniły krajobraz naturalny i jego cechy.
5. Wyszukaj i opisz przykłady działalności człowieka, które, choć zmieniły środowisko naturalne, nie zniszczyły harmonii krajobrazu i jego wartości estetycznych. Przedstaw także przykłady zmian negatywnych, zwłaszcza tych, w przypadku których stopień przekształceń osiągnął poziom degradacji krajobrazu. Wskaż działania człowieka (jeśli takie miały miejsce) na rzecz rekultywacji krajobrazu, przywracające jego dawne wartości.
6. Oceń ogólną jakość krajobrazu na opisywanym obszarze i uzasadnij swoją opinię.
7. Przy opracowywaniu tematu wykorzystaj informacje i materiały uzyskane z różnych źródeł (np. z literatury naukowej, z urzędu gminy, internetu, itp.). Wykorzystaj również samodzielnie zdobyte materiały, w oparciu o własne obserwacje terenowe lub wywiady. Zilustruj pracę odpowiednim materiałem graficznym (np. mapy, plany, szkice i fotografie).
8. Nadaj swojej pracy tytuł wynikający ze specyfiki wybranego obszaru.

Kryteria oceny pracy

A. Trafność i uzasadnienie wyboru obszaru oraz sformułowania tytułu pracy i jego zgodność z treścią opracowania  – 10 pkt
B. Poprawność merytoryczna, kompletność i spójność opisu środowiska przyrodniczego oraz procesów jego zagospodarowywania i przekształcenia – 15 pkt
C. Celność doboru i sposób przedstawienia przykładów działalności człowieka i ich wpływu na krajobraz – 15 pkt
D. Umiejętność formułowania wniosków i ocen, zasadność przytaczanej argumentacji – 15 pkt
E. Zakres i poprawność dokumentacji graficznej – 20 pkt
F. Formalna strona opracowania: poprawność językowa i ortograficzna, umiejętność zestawiania literatury i innych źródeł, przypisy, wykaz ilustracji i załączników, konstrukcja opracowania – 20 pkt
G. Walory dodatkowe pracy według oceny nauczyciela / jurora – 5 pkt

 

TEMAT C Rzeźba terenu a organizacja przestrzeni wybranej jednostki osadniczej

Wytyczne do wykonania pracy:

1. Wybierz jednostkę osadniczą typu wiejskiego lub miejskiego o powierzchni nie większej niż 15 km2, charakteryzującej się zróżnicowaną rzeźbą terenu, która wywarła wpływ na sposób zagospodarowania przestrzeni. W przypadku miasta może to być dzielnica lub osiedle.
2. Opisz położenie fizycznogeograficzne oraz rzeźbę terenu wybranej jednostki osadniczej. W sposób szczególny uwzględnij stosunki wysokościowe, spadki terenu, wielkość i rozmieszczenie poszczególnych form rzeźby, ich genezę oraz związek z budową geologiczną i siecią hydrograficzną.
3. Scharakteryzuj rozplanowanie poszczególnych elementów zabudowy, układ sieci drogowej oraz rozmieszczenie najważniejszych funkcji w stosunku do rzeźby terenu. Oceń związki pomiędzy cechami rzeźby a zagospodarowaniem terenu i lokalizacją określonych obiektów.
4. Korzystając z różnych źródeł informacji, np. literatury naukowej, dawnych map, planów, danych urzędowych oraz wywiadów, wskaż najstarsze elementy zagospodarowania terenu i opisz ich lokalizację na tle ukształtowania powierzchni i innych komponentów środowiska przyrodniczego. Wskaż te cechy środowiska, które zdecydowały o pierwotnym wykorzystaniu przestrzeni i kierunkach rozwoju przestrzennego opisywanej jednostki. Jeśli powstała ona na skutek planowego procesu zabudowy (np. osiedle lub dzielnica miasta), oceń zasadność wyboru miejsca pod jego lokalizację i rozmieszczenia obiektów.
5. Wskaż przykłady korzyści i ograniczeń dla gospodarki człowieka, wynikających z określonego ukształtowania terenu. Opisz sposoby pokonywania barier wynikających z ukształtowania terenu i wykorzystania fragmentów powierzchni o cechach niekorzystnych.
6. Uzupełnij pracę właściwą dokumentacją graficzną w postaci map, planów, szkiców lub fotografii.
7. Nadaj swojej pracy tytuł wynikający ze specyfiki wybranego obszaru.

Kryteria oceny pracy

A. Trafność i uzasadnienie wyboru obszaru oraz sformułowania tytułu pracy i jego zgodność z treścią opracowania – 10 pkt
B. Poprawność merytoryczna, kompletność i spójność opisu rzeźby terenu oraz jej związku z innymi elementami środowiska – 15 pkt
C. Celność opisu użytkowania terenu i procesów jego zagospodarowania oraz ich związku z cechami rzeźby – 15 pkt
D. Umiejętność formułowania wniosków i ocen, zasadność przytaczanej argumentacji – 15 pkt
E. Zakres i poprawność dokumentacji graficznej – 20 pkt
F. Formalna strona opracowania: poprawność językowa i ortograficzna, umiejętność zestawiania literatury i innych źródeł, przypisy, wykaz ilustracji i załączników, konstrukcja opracowania – 20 pkt
G. Walory dodatkowe pracy według oceny nauczyciela / jurora – 5 pkt

TEMAT D Porównanie funkcji i struktury morfologicznej obszarów wiejskich w dwóch wybranych gminach w Polsce

Wytyczne do wykonania pracy:

1. Wybierz dwie gminy wiejskie znajdujące się w Polsce różniące się położeniem względem miast. Jedną sąsiadującą z miastem i drugą bez takiego sąsiedztwa. Opisz lokalizację wybranych gmin.
2. Zbierz informacje na temat funkcji (rolnicza, mieszkaniowa, przemysłowa, usługowa, w tym turystyczna, handlowa i inne) obszarów wiejskich w wybranych gminach. Wykorzystaj w tym celu dane zawarte w Banku Danych Lokalnych GUS (np. mieszkania oddane do użytkowania, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wg sekcji PKD), dokumenty samorządu gminnego (w tym strategia rozwoju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego) oraz własne obserwacje i wyniki wywiadów z mieszkańcami na temat ich pracy (funkcje osiedli określane są najczęściej na podstawie wykonywanych przez mieszkańców zawodów lub na podstawie struktury działalności gospodarczej).
3. Zbierz informacje na temat struktury morfologicznej osiedli w wybranych gminach (rozdrobnienie działek siedliskowych, tradycyjna i nowa architektura, tradycyjna i nowa zabudowa mieszkaniowa, tradycyjna i nowa zabudowa rolnicza, tradycyjna i nowa zabudowa nierolnicza, tradycyjne i nowe kształty wsi). Wykorzystaj w tym celu własne obserwacje i aktualne mapy (np. mapy.geoportal.gov.pl) oraz dokumenty samorządu gminnego.
4. Na podstawie zebranych informacji – z dokumentów i własnych obserwacji terenowych – porównaj dominujące funkcje i strukturę morfologiczną wybranych gmin. Wyjaśnij przyczyny zaobserwowanych różnic. Zwróć uwagę na związek struktury morfologicznej z funkcjami, jakie pełnią oraz na związek funkcji z położeniem wybranych gmin względem miasta, oraz głównych dróg transportowych.
5. Wykonaj dokumentację kartograficzną i fotograficzną ilustrującą opisywane zjawiska. Zastosuj fotografie, mapy, szkice. Przedstaw za ich pomocą np. obszary pełniące różne funkcje (rolnicze, przemysłowe, usługowe), tradycyjne i nowe formy zabudowy, tradycyjne i nowe kształty wsi.
6. Nadaj swojej pracy tytuł wynikający ze specyfiki wybranych obszarów.

Kryteria oceny pracy

A. Trafność i uzasadnienie wyboru gmin oraz sformułowania tytułu pracy i jego zgodność z treścią opracowania – 10 pkt
B. Trafność doboru źródeł informacji, selekcja danych, wybór metod ich analizy i przetwarzania – 15 pkt
C. Wnikliwość i poprawność opisów obszarów, ich funkcji i struktury morfologicznej oraz innych zjawisk związanych z tematem pracy – 15 pkt
D. Umiejętność formułowania wniosków, identyfikowania związków między funkcjami obszarów wiejskich a ich strukturą morfologiczną oraz funkcjami a położeniem analizowanych gmin względem miast i głównych dróg transportowych – 15 pkt
E. Zakres i poprawność dokumentacji graficznej – 20 pkt
F. Formalna strona opracowania: poprawność językowa i ortograficzna, umiejętność zestawiania literatury i innych źródeł, przypisy, wykaz ilustracji i załączników, konstrukcja opracowania – 20 pkt
G. Walory dodatkowe pracy według oceny nauczyciela / jurora – 5 pkt

 

 

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – etap 2 okręgowy

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – Terminarz etapu 2:

• do 20 grudnia — weryfikacja prac pisemnych, publikacja listy uczniów dopuszczonych do zawodów okręgowych pisemnych
• kolejne 5 dni roboczych — możliwość składania odwołań
• do 5 stycznia — ostateczna lista zawodów okręgowych
• 8 lutego — część pisemna zawodów okręgowych
• 9 lutego — część ustna zawodów okręgowych

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – etap 3 finały

XLVI olimpiada geograficzna 2019/2020 – Terminarz etapu 3:

• luty-marzec — weryfikacje prac pisemnych
• do 15 marca — oficjalne wyniki etapu okręgowego i lista zakwalifikowanych do etapu centralnego
• kolejne 5 dni roboczych — możliwość składania odwołań
• 23-26 kwietnia — zawody finałowe w Gdyni
• 29-31 maja — obóz szkoleniowo-kwalifikacyjny dla potencjalnych reprezentantów Polski
• czerwiec/lipiec 2020 r. – VII Bałtycka Olimpiada Geograficzna w Suwałkach
• sierpień 2020 r. – XVII Międzynarodowa Olimpiada Geograficzna w Stambule