Stara matura z geografii 2016 poziom podstawowy – arkusz i odpowiedzi

Stara matura z geografii 2016 poziom podstawowy odbyła się 13 maja 2016 roku o godzinie 14:00. Na napisanie poziomu rozszerzonego maturzyści mieli 120 minut, czyli standardowe 2 godziny. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 50.

Stara matura z geografii 2016 poziom podstawowy — pytania i odpowiedzi

Zadania od 1. do 7. wykonaj na podstawie barwnej mapy (mapa) okolic Iwonicza-Zdroju i Rymanowa w Beskidach.

Zadanie 1. (2 pkt)

Zdjęcie wykonano z Beskiej Góry (pole I2) w kierunku SW.

Odczytaj z mapy i podaj nazwę:

•  miejscowości wskazanej na fotografii literą A
  …………………………………………………………….
•  zalesionego wzniesienia oznaczonego na fotografii literą B
  …………………………………………………………….
•  zalesionego wzniesienia oznaczonego na fotografii literą C
  …………………………………………………………….

Odpowiedź

A. Rymanów
B. Mogiła
C. Sucha Góra

Zadanie 2. (2 pkt)

Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy własne niżej opisanych obiektów geograficznych.

Opis obiektu	Nazwa obiektu
Wzniesienie położone na zachód od miejscowości Iwonicz-Zdrój. Na wzniesieniu znajduje się infrastruktura do uprawiania sportów zimowych.
Największe urwisko skalne wznoszące się nad korytem Wisłoka.
Rzeka, która płynie wzdłuż drogi wojewódzkiej i przepływa przez miejscowość uzdrowiskową.
Wieś z ośrodkiem wypoczynkowym położona u podnóża Wzgórz Rymanowskich w dolinie Wisłoka.

Odpowiedź

Winiarska
Olzy
Tabor
Rudawka Rymanowska

Zadanie 3. (1 pkt)

Oblicz wysokość względną między szczytem góry Kiczera (J4) a zachodnim brzegiem Jeziora Sieniawskiego (K4) położonym na tej samej szerokości geograficznej co szczyt Kiczery. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:

Odpowiedź: ……………………………………………………………..

Odpowiedź

500 m n.p.m. – 340 m n.p.m. = 160 m

Zadanie 4. (1 pkt)

Podaj dwie cechy czerwonego szlaku pieszego świadczące o jego atrakcyjności dla turystów.
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

Odpowiedź

•  Szlak prowadzi przez teren o urozmaiconej rzeźbie.
•  Na szlaku leżą uzdrowiskowe miejscowości (Iwonicz-Zdrój i Rymanów-Zdrój) i obiekty turystyczne, np. pomnik przyrody, zabytki (Dom Zdrojowy i Stary Pałac).

Zadanie 5. (2 pkt)

Podaj po dwie różnice w środowisku przyrodniczym oraz w zagospodarowaniu obszarów przedstawionych na barwnej mapie w polach K3 i C3.
Różnice w środowisku przyrodniczym:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..
Różnice w zagospodarowaniu:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

Odpowiedź

Różnice w środowisku przyrodniczym:

• Obszar C3 jest w większości pokryty lasem, a obszar K3 jest bezleśny.
•  Obszar C3 ma bardziej urozmaiconą rzeźbę terenu niż obszar K3.

Różnice w zagospodarowaniu:

•  Tylko w polu K3 występuje zapora wodna i sztuczny zbiornik wodny.
•  Tylko w polu C3 występuje ujęcie wód mineralnych.

 

Zadanie 6. (1 pkt)

Wymień po jednym obiekcie turystycznym, położonym na obszarze przedstawionym na barwnej mapie, który może zachęcić do przyjazdu do Rymanowa-Zdroju i Iwonicza-Zdroju:

• amatorów sportów zimowych
  ……………………………………………………………………………………….
•  turystów zainteresowanych poznawaniem obiektów kultury materialnej
  ……………………………………………………………………………………….

Odpowiedź

• Amatorzy sportów zimowych:
  wyciąg narciarski,
• Turyści zainteresowani poznawaniem obiektów kultury materialnej:
  zabytkowe kościoły (kapliczki),

Zadanie 7. (1 pkt)

Na Wisłoku w miejscowości Sieniawa (K3) utworzono zaporę wodną. Na barwnej mapie długość korony tej zapory wynosi 3 mm.
Oblicz długość korony zapory w terenie. Wynik podaj w metrach. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:

 

Odpowiedź: …………………………………………………………….

Odpowiedź

Skala mapy 1 : 50 000
1 mm − 50 m
Obliczenia
1 mm − 50 m
3 mm − x
x = 150 m

Zadanie 8. (2 pkt)

W polu J2 barwnej mapy znajdują się turbiny wiatrowe.
Uzasadnij dwoma argumentami, że warunki przyrodnicze na tym obszarze sprzyjają lokalizacji turbin wiatrowych.
1. …………………………………………………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź

•  Brak barier ograniczających działanie wiatru (brak zalesienia, otwarty teren).
•  Turbiny wiatrowe zlokalizowano na stoku dowietrznym wzniesienia, na którym występują większe prędkości wiatru niż w niżej położonych obszarach.

Zadanie 9. (2 pkt)

Na mapie literami od A do E oznaczono wybrane obszary Polski.

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F ‒ jeśli jest fałszywa.

Latem na obszarze D noc jest krótsza niż na obszarze C.	P	F
Zimą na obszarze E obowiązuje czas wschodnioeuropejski.	P	F
Wschód Słońca obserwujemy wcześniej na obszarze E niż na obszarze B.	P	F
Wysokość Słońca w południe jest większa na obszarze A niż na obszarze C.	P	F

Odpowiedź

P,  F,  P,  F

Zadanie 10. (2 pkt)

Na fotografii przedstawiono dolinę rzeczną w górach. Białą linią podkreślono profil poprzeczny doliny.

Podaj nazwę procesu, który doprowadził do powstania profilu poprzecznego zbliżonego do przedstawionego na fotografii. Opisz przebieg tego procesu.
Proces: ………………………………………………………………………………………………………………………..
Opis przebiegu: …………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź

Proces:
erozja wgłębna

Opis przebiegu np.:
W górnym biegu rzeki woda w korycie rzecznym płynie z dużą prędkością, transportując dużą ilość materiału skalnego, który uderzając o podłoże skalne, silnie je żłobi. Prowadzi to do pogłębiania dna rzeki i powstania V-kształtnej doliny rzecznej.

Zadanie 11. (1 pkt)

Zaznacz dwie skały, których występowanie na obszarze Polski jest związane z działalnością lądolodu i wód lodowcowych.

• A łupek
• B. piaskowiec
• C. glina
• D. żwir
• E. marmur

Odpowiedź

C. D.

Zadanie 12. (1 pkt)

Uzupełnij schemat nazwą procesu dobraną spośród podanych.

• deflacja
• abrazja
• akumulacja
• korazja

Odpowiedź

korazja,

Zadanie 13. (1 pkt)

Wymień dwie cechy środowiska przyrodniczego sprzyjające intensywnej rzeźbotwórczej działalności wiatru.
1. …………………………………………………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź

1.  Występowanie suchego klimatu.
2.  Obecność luźnego materiału skalnego.

Zadanie 14. (3 pkt)

Na rysunku przedstawiono obszar ujściowy rzeki wraz z jeziorami.

a) Zaznacz typ genetyczny jezior przedstawionych na rysunku.
A. przybrzeżne
B. deltowe
C. wytopiskowe
D. cyrkowe
b) Zaznacz typ gleby, który jest charakterystyczny dla obszaru oznaczonego literą X.
A. czarnoziem
B. mada
C. brunatna
D. bielica
c) Zaznacz typ gleby, która może wykształcić się w wyniku zarastania jezior przedstawionych na rysunku.
A. bagienna
B. rędzina
C. czarnoziem
D. mada

Odpowiedź

a) B.
b) B.
c) A.

Zadanie 15. (2 pkt)

Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary Polski należące do zlewisk różnych mórz.

Przyporządkuj do obszarów podanych w tabeli nazwy mórz, do których zlewisk te obszary należą. Wpisz obok numerów obszarów nazwy mórz, dobrane z podanych poniżej.

• Morze Bałtyckie
• Morze Białe
• Morze Czarne
• Morze Północne

Odpowiedź

1 – Bałtyckie,
2 – Północne,
3, 4 – Czarne,

Zadanie 16. (2 pkt)

Na mapie przedstawiono przestrzenny rozkład średnich rocznych sum opadów atmosferycznych w Polsce. Numerami 1 i 2 oznaczono wybrane obszary.

a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Na obszarach oznaczonych na mapie numerami 1 i 2 występują większe roczne sumy opadów atmosferycznych niż na obszarach otaczających, gdyż

A. występuje tu duża gęstość jezior zwiększająca wilgotność powietrza.
B. położone są na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, skąd napływa wilgotne powietrze.
C. występują tu obszary zwartych kompleksów leśnych o wysokiej transpiracji.
D. występują tu wzniesienia moreny czołowej.

b) Na podstawie mapy uporządkuj wymienione poniżej regiony geograficzne Polski w kolejności od najmniejszej do największej rocznej sumy opadów atmosferycznych. Wpisz litery w odpowiednie miejsca.

• A. Pojezierze Pomorskie,
• B. Kujawy,
• C. Podhale,
• D. Nizina Podlaska,

Najmniejsze roczne sumy opadów ——–> Największe roczne sumy opadów

Odpowiedź

a) D.

b) B – D – A – C

Zadanie 17. (3 pkt)

Na rysunkach oznaczonych numerami 1 i 2 przedstawiono przekroje przez fronty atmosferyczne.

a) Wpisz pod rysunkami odpowiednie nazwy frontów: ciepły lub chłodny.

b) Wpisz na rysunkach w wyznaczonych miejscach właściwą cechę powietrza: ciepłe lub zimne.

c) Zaznacz literę, którą oznaczono cechy opadu atmosferycznego występującego podczas przejścia frontu przedstawionego na rysunku oznaczonym numerem 1.

A. Ciągły, mżawka.
B. Przelotny, mżawka.
C. Długotrwały, obfity.
D. Krótkotrwały, intensywny.

Odpowiedź

a)
Rys. 1. front chłodny
Rys. 2. front ciepły

b)
Rys. 1. od lewej: zimne, ciepłe
Rys. 2. od lewej: ciepłe, zimne

c) D.

Zadanie 18. (3 pkt)

Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych parków narodowych w Polsce.

W tabeli podano nazwy wybranych parków narodowych.
a) Uzupełnij tabelę nazwą województwa, na terenie którego dany park narodowy się znajduje, oraz wpisz numer oznaczający położenie parku na mapie.

b) Dobierz spośród podanych po jednym z walorów przyrodniczych, charakterystycznych dla danego parku narodowego. Wpisz do tabeli właściwą literę.

• A. ruchome wydmy
• B. kotły polodowcowe
• C. brzeg klifowy
• D. połoniny

Odpowiedź

a)
Karkonoski – dolnośląskie – 4
Woliński – zachodniopomorskie – 2

b)
Karkonoski – B
Woliński – C

Zadanie 19. (1 pkt)

Poniżej wymieniono wybrane kraje. Część z nich charakteryzuje się niską, a pozostałe – wysoką gęstością zaludnienia.

• Australia,
• Filipiny,
• Kanada,
• Liban,
• Mongolia,
• Sri Lanka,

Wybierz spośród podanych i zapisz nazwy trzech krajów mających gęstość zaludnienia powyżej 200 osób na km2.
…………………………………….. , …………………………………….. , ……………………………………..

Odpowiedź

Filipiny, Liban, Sri Lanka

Zadanie 20. (1 pkt)

Na wykresie przedstawiono strukturę wieku ludności Polski w roku 1950 i 2010.

Podaj dwa skutki dla gospodarki państwa wynikające z przedstawionej tendencji zmian udziału grup ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w strukturze ludności Polski w latach 1950-2010.
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

Odpowiedź

1.  Rosnąca liczba ludności w wieku poprodukcyjnym powoduje wzrost obciążenia budżetu państwa wypłacanymi świadczeniami (renty, emerytury).
2.  W przyszłości może wystąpić niedobór siły roboczej i spadek wpływów do budżetu państwa z powodu odprowadzania podatków przez mniej liczną grupę pracujących.

Zadanie 21. (1 pkt)

Poniższe informacje odnoszą się do zespołów miejskich położonych w Polsce.
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F ‒ jeśli jest fałszywa.

Przykładem konurbacji w Polsce jest zespół miast portowych: Gdańsk, Gdynia, Sopot.	P	F
Katowice są położone na obszarze aglomeracji monocentrycznej.	P	F
Miasta wchodzące w skład konurbacji pełnią różne funkcje, a poszczególne miasta łączy rozbudowana sieć komunikacyjna.	P	F

Odpowiedź

P, F, P,

Zadanie 22. (2 pkt)

W tabeli przedstawiono wielkość produkcji energii elektrycznej ogółem oraz na 1 mieszkańca w wybranych państwach w latach 1960 i 2011.

a) Uzasadnij, powołując się na informacje zamieszczone w tabeli, że zużycie energii elektrycznej na 1 mieszkańca lepiej odzwierciedliło poziom rozwoju gospodarczego państw niż produkcja energii elektrycznej ogółem.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Wyjaśnij, dlaczego w Chinach wzrost produkcji energii elektrycznej w latach 1960-2011 był większy niż w Niemczech.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Odpowiedź

a) W Chinach i Indiach, pomimo większej produkcji energii elektrycznej ogółem niż w krajach lepiej rozwiniętych, produkcja energii na 1 mieszkańca jest niższa. Oznacza to mniejszą dostępność energii dla mieszkańców, pomimo dużej produkcji ogólnej.

b)

• W Chinach rośnie liczba ludności i dynamicznie rozwija się przemysł, co generuje wzrost produkcji energii.
•  Niemcy osiągnęły wysoką produkcję energii na 1 mieszkańca. Popyt na energię jest zaspokojony i nie ma potrzeby dalszego dużego wzrostu produkcji energii.
•  Usługi, które dominują w gospodarce Niemiec, nie stwarzają dużego popytu na energię, w przeciwieństwie do gospodarki Chin opartej na rozwoju tradycyjnego przemyslu.

Zadanie 23. (2 pkt)

Przyporządkuj każdemu z obszarów rodzaj energii odnawialnej charakterystyczny dla niego. Podaj dla każdego obszaru cechę środowiska przyrodniczego, która warunkuje jego wykorzystanie.

Rodzaje energii: geotermalna, wód płynących, słoneczna, pływów morskich.

Obszar	Energia	Cecha środowiska
Norwegia
Islandia
Kalifornia

Odpowiedź

Norwegia – wód płynących – obecność licznych górskich rzek o dużym spadku.
Islandia – geotermalna – położenie wyspy na ryfcie.
Kalifornia – słoneczna – duża liczba dni z bezchmurną pogodą.

Zadanie 24. (2 pkt)

Na diagramach przedstawiono udział głównych gałęzi i branż w produkcji przemysłu w Polsce w latach 1990 i 2011.

 Wyjaśnij, dlaczego nastąpiły zmiany w udziale przemysłu metalurgicznego i przemysłu lekkiego w produkcji przemysłu po 1990 roku.

Przemysł metalurgiczny: …………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

Przemysł lekki: …………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź

Przemysł metalurgiczny:
Spadek udziału jest skutkiem zamykania w Polsce zakładów przemysłowych z powodu zmniejszenia zapotrzebowania na wyroby przemysłu surowcochłonnego oraz niższych cen wyrobów metalurgicznych na rynkach zewnętrznych.

Przemysł lekki:
Spadek udziału tego przemysłu wynika ze zmniejszenia eksportu wyrobów włókienniczych i odzieżowych oraz wzrostu konkurencyjności tanich towarów importowanych, produkowanych głównie w Azji Wschodniej.

Zadanie 25. (2 pkt)

Na mapie przedstawiono obszary, na których udział uprawy buraków cukrowych w ogólnej powierzchni zasiewów jest wyższy od średniej krajowej.

Zaznacz dwie cechy przyrodnicze, które są charakterystyczne dla obszarów o zasiewach buraka cukrowego powyżej średniej krajowej i sprzyjają uprawie tej rośliny.
A. Występowanie czarnoziemów, czarnych ziem i gleb brunatnych.
B. Średnia temperatura lipca powyżej 20 °C.
C. Wysokie opady atmosferyczne w okresie wegetacji.
D. Długi okres wegetacyjny w granicach 200–220 dni.
E. Brak przymrozków w okresie zimowym.

Odpowiedź

A. D.

Zadanie 26. (3 pkt)

W tabeli przedstawiono strukturę wielkości gospodarstw rolnych w Polsce i Francji w 2010 r.

a) Podaj przyczynę wysokiego udziału gospodarstw o powierzchni poniżej 5 ha w strukturze gospodarstw w Polsce.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Który z krajów – Polska czy Francja – ma korzystniejszą dla gospodarki strukturę wielkości gospodarstw rolnych? Uzasadnij swój wybór dwoma argumentami.

Kraj ……………………………………..
1. …………………………………………………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź

Francja

•  Udział dużych gospodarstw sprzyja specjalizacji i uzyskiwaniu dużych dochodów z produkcji rolnej.
•  Udział dużych gospodarstw sprzyja mechanizacji prac, co przekłada się na wyższą wydajność pracy.

albo

Polska

•  Rolnictwo ma w dużym stopniu naturalny charakter pod względem ekologicznym, wynikający z dużego udziału małych gospodarstw o zróżnicowanej strukturze upraw i hodowli.
•  Małe gospodarstwa mają niższe dochody i przez to stosują mniej nawozów sztucznych   oraz chemicznych środków ochrony roślin.

Zadanie 27. (2 pkt)

Podaj dwa przykłady pozytywnego i dwa przykłady negatywnego wpływu turystyki rozwiniętej w Polsce nad Morzem Bałtyckim na gospodarkę tego regionu.
Wpływ pozytywny:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

Wpływ negatywny:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ………………………………………………………………………………………………………………………………..

Odpowiedź

Pozytywny:

1. Powstawanie nowych miejsc pracy w usługach.
2.  Rozbudowa infrastruktury technicznej zwiększającej również komfort życia mieszkańców obszarów turystycznych.

Negatywny:

1.  Turystyka nie zapewnia stałych dochodów z powodu przewagi ofert pracy sezonowej.
2.  Wzrost popytu na żywność w sezonie letnim, co skutkuje wyższymi cenami, również dla stałych mieszkańców obszarów turystycznych.

Zadanie 28. (2 pkt)

Na mapie literami od A do D oznaczono wybrane państwa.

Wymień nazwy dwóch państw spośród zaznaczonych na mapie, w których stacjonowały oddziały wojska polskiego w ramach działań NATO. Podaj dla każdego z państw literę, którą oznaczono jego położenie na mapie.

Odpowiedź

Afganistan – C,
Irak – D,

Stara matura z geografii 2016 poziom podstawowy — łatwa czy trudna?

Rozwiązałeś maturę z geografii 2016? Pochwal się w komentarzu. Jak Ci poszło, co sprawiło największą trudność i dlaczego.

Wersję w pliku pdf możesz pobrać tutaj: