Miasta są małe lub duże, ale wszystkie mają dość zwartą zabudowę, sporo ludności prowadzącej miejski styl życia, zatrudnionej głównie w przemyśle i usługach. To czy dana miejscowość zasłuży sobie na miano miasta zależy od prawa danego kraju. Czasem potrzebna jest decyzja administracyjna, a w innych przypadkach odpowiednia liczba mieszkańców, niekiedy dekret urzędowy posiłkuje się liczbą ludności. W Polsce obecnie trzeba mieć min. 2000 obywateli i spełnić kilka innych kryteriów (morfologia, poparcie społeczne, ludność pozarolnicza). W latach 2010-2016 prawa miejskie uzyskało 22 miejscowości, a od 1973 roku żadnemu polskiemu miasto nie odebrano tego statusu.
Aglomeracje
Aglomeracja to zbiór kilku miast i miejscowości (jednostek osadniczych), które są połączone za sobą funkcjonalnie (np. poprzez dominującą gałąź przemysłu) oraz często przestrzennie. Aglomeracja wyróżnia się w okolicy gospodarczo oraz gęstością zaludnienia.
W zależności od wielkości poszczególnych miast-członków (głównych i satelickich) aglomeracje dzielimy na:
- monocentryczne, w których istnieje jedno wyraźne centrum. Znajdują się w nim budynki administracyjne, kulturalne, szkolnictwa wyższego oraz galerie handlowe. Miasto rozrasta się wchłaniając sąsiednie osiedla. Np. Warszawa, Paryż, Londyn, Berlin, Łódź.
- policentryczne (bicentryczne i konurbacje), w których istnieje dwa lub kilka obszarów centralnych. Miasta łączą się dzielnicami mieszkaniowymi, a centra mają równorzędny status. Konurbacje najczęściej tworzą się na terenach przemysłowych lub z sąsiadujących portów. Np. GOP, Zagłębie Ruhry, Lille-Roubaix-Tourcoing, Trójmiasto, Kędzierzyn-Koźle, Bielsko-Biała.
Metropolie i megalopolis
Załóżmy, że aglomeracja rozrośnie się jeszcze bardziej na przykład na skutek dezurbanizacji i reurbanizacji. Tworem większym niż aglomeracja jest układ metropolitalny, w skrócie metropolia. Mianem tym czasem nazywa się po prostu duże miasta czy stolice, co nie zawsze jest poprawne.
Czy istnieje coś większego niż metropolia? Oczywiście. Z kilku układów metropolitalnych powstaje megalopolis. A dla lepszego zobrazowania kilka największych przykładów ze świata (dane liczbowe około, z lat 2012-15):
- Bosnywash Megalopolis – w jego skład wchodzą Boston, Waszyngton i Nowy Jork (stąd nazwa) oraz Hartford, Albany, Newark, Filadelfia, Baltimore i kilka mniejszych.
Długość: 850 km
Szerokość: 80-200 km
Ludność: 50 mln - Chicator Megalopolis – miasta rejonu Wielkich Jezior, czyli Chicago, Toronto, South Bend, Flint, Toledo, Buffalo, Milwaukee, Gary, Detroit, Cleveland.
Ludność: 35 mln - Sansan Megalopolis – metropolie San Fransisco i Los Angeles, w tym miasta: Oakland, Sacramento, Berkeley, San Jose, Santa Barbara, Santa Cruz (już kojarzysz skąd wzięła się nazwa? 🙂 ), San Diego
Ludność: 28 mln - Nippon Megalopolis – położona na Honsiu, składa się z takich miast jak Tokio, Chiba, Jokohama, Toyota, Kawasaki, Kobe, Osaka, Kioto, Nagoja
Ludność: 83 mln - miasta Beneluksu, w tym Bruksela, Eindhoven, Haga, Amsterdam, Antwerpia, Breda, Rotterdam.
- brazylijskie – metropolie Sao Paolo i Rio de Janeiro
Ludność: 35 mln - Dolina Jangcy, czyli Szanghaj i inne
Ludność: 88 mln - kantońska, m.in. Kanton i Shenzhen
Ludność: 50 mln
 |
| Wybrane aglomeracje i megalopolis na świecie Autor: Mariusz Olczyk Mapa udostępniona z serwisu tyflomapy.pl |
0 Comments for “Rodzaje miast, czyli aglomeracje i megalopolis”