Scenariusz lekcji — Rodzaje ruchów masowych — scenariusz nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Temat zajęć: Rodzaje ruchów masowych.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I
Spis treści
Podstawa programowa:
V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.
Uczeń:
6) wykazuje wpływ czynników przyrodniczych i działalności człowieka na grawitacyjne ruchy masowe i podaje sposoby zapobiegania im oraz minimalizowania ich następstw;
7) przedstawia przykłady ograniczeń w zakresie zagospodarowania terenu wynikające z budowy geologicznej podłoża, rzeźby i grawitacyjnych ruchów masowych;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
- Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
- kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
- kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
- kompetencje cyfrowe,
- kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
- definiuje ruchy masowe
- przedstawia rodzaje ruchów masowych
- analizuje grafikę interaktywną dotyczącą ruchów masowych
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, plakaty, grafika interaktywna
Formy zajęć: praca w parach, praca w grupach
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, kartki papieru, guma mocująca, pisaki
Materiały pomocnicze:
- Klimaszewski M., Geomorfologia , PWN, Warszawa 1978
- Embleton C., Thornes J., Geomorfologia dynamiczna , PWN, Warszawa 1985
Przebieg lekcji “Rodzaje ruchów masowych”
Faza wprowadzająca
- czynności organizacyjne, sprawdzenie pracy domowej
- nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – np. przedstawia zdjęcie z Tatr: żleb i stożek piargowy, pogadanka mająca na celu ustalenie czynników rzeźbiących stoki gór
- nauczyciel podaje temat i cele lekcji
Faza realizacyjna
- nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie podręcznika lub e‑materiału zdefiniowali ruchy masowe, a następnie pracując w parach przedstawili czynniki wpływające na intensywność występowania ruchów masowych
- uczniowie na podstawie dostępnych źródeł wymieniają rodzaje ruchów masowych
- nauczyciel dzieli klasę na pięć grup; każda grupa wybiera lidera, który losuje do opracowania jeden z wymienionych ruchów masowych (uwzględniając przyczyny i skutki tych ruchów)
- uczniowie pracują w grupie; nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby pomaga im
- po upływie określonego czasu przedstawiciele grup prezentują wyniki pracy grupy
- nauczyciel krótko podsumowuje pracę uczniów, następnie wyświetla grafikę interaktywną i prosi uczniów o analizę (nazwa ruchu masowego, przyczyny, skutki) – stara się, aby danego ruchu masowego nie analizował uczeń, który go wcześniej opracowywał
Faza podsumowująca
- nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie
- następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału
- uczniowie omawiają ćwiczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich
Praca domowa
Podaj nazwy ruchów masowych występujących w okolicach twojego miejsca zamieszkania. Przedstaw ich przyczyny i skutki.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
• grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczącej związków między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski (zakres rozszerzony XIII.)
Aby dowiedzieć się więcej o rodzajach ruchów masowych, zajrzyj do: