Rodzaje ruchów masowych – scenariusz nauczyciela

Scenariusz lekcji — Rodzaje ruchów masowych — scenariusz nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk
Temat zajęć: Rodzaje ruchów masowych.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.

Uczeń:

6) wykazuje wpływ czynników przyrodniczych i działalności człowieka na grawitacyjne ruchy masowe i podaje sposoby zapobiegania im oraz minimalizowania ich następstw;

7) przedstawia przykłady ograniczeń w zakresie zagospodarowania terenu wynikające z budowy geologicznej podłoża, rzeźby i grawitacyjnych ruchów masowych;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
• kompetencje cyfrowe,
• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje ruchy masowe
• przedstawia rodzaje ruchów masowych
• analizuje grafikę interaktywną dotyczącą ruchów masowych

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, plakaty, grafika interaktywna

Formy zajęć: praca w parach, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, kartki papieru, guma mocująca, pisaki

Materiały pomocnicze:

• Klimaszewski M., Geomorfologia , PWN, Warszawa 1978
• Embleton C., Thornes J., Geomorfologia dynamiczna , PWN, Warszawa 1985

Przebieg lekcji „Rodzaje ruchów masowych”

Faza wprowadzająca

• czynności organizacyjne, sprawdzenie pracy domowej
• nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – np. przedstawia zdjęcie z Tatr: żleb i stożek piargowy, pogadanka mająca na celu ustalenie czynników rzeźbiących stoki gór
• nauczyciel podaje temat i cele lekcji

Faza realizacyjna

• nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie podręcznika lub e‑materiału zdefiniowali ruchy masowe, a następnie pracując w parach przedstawili czynniki wpływające na intensywność występowania ruchów masowych
• uczniowie na podstawie dostępnych źródeł wymieniają rodzaje ruchów masowych
• nauczyciel dzieli klasę na pięć grup; każda grupa wybiera lidera, który losuje do opracowania jeden z wymienionych ruchów masowych (uwzględniając przyczyny i skutki tych ruchów)
• uczniowie pracują w grupie; nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby pomaga im
• po upływie określonego czasu przedstawiciele grup prezentują wyniki pracy grupy
• nauczyciel krótko podsumowuje pracę uczniów, następnie wyświetla grafikę interaktywną i prosi uczniów o analizę (nazwa ruchu masowego, przyczyny, skutki) – stara się, aby danego ruchu masowego nie analizował uczeń, który go wcześniej opracowywał

Faza podsumowująca

• nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie
• następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału
• uczniowie omawiają ćwiczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich

Praca domowa

Podaj nazwy ruchów masowych występujących w okolicach twojego miejsca zamieszkania. Przedstaw ich przyczyny i skutki.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczącej związków między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski (zakres rozszerzony XIII.)

Aby dowiedzieć się więcej o rodzajach ruchów masowych, zajrzyj do:

Rodzaje ruchów masowych