Matura z geografii 2016 poziom rozszerzony odbyła się 13 maja 2016 roku o godzinie 14:00. Na napisanie poziomu rozszerzonego maturzyści mieli 180 minut, czyli standardowe 3 godziny. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 60.
Matura z geografii 2016 poziom rozszerzony — pytania i odpowiedzi
Wskazane zadania wykonaj na podstawie barwnego materiału źródłowego. Barwną mapę szczegółową – materiał źródłowy do zadań od 9. do 15. – zamieszczono na stronie II załącznika.
Zadanie 1.1. (0–1)
Na fotografii wykonanej w jednym z dni równonocy przedstawiono pomnik równika – atrakcję turystyczną Ekwadoru – zbudowany w miejscu o współrzędnych geograficznych: 0°00′, 78°27′W.
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Pomnik równika w ciągu całego roku w południe nie rzuca cienia. | P | F |
| 2. | Na równiku 22 czerwca dzień trwa krócej niż na biegunie północnym. | P | F |
| 3. | W dniu przesilenia letniego i w dniu przesilenia zimowego Słońce obserwowane z miejsca, w którym zbudowano pomnik, góruje na tej samej wysokości, ale po innych stronach nieba. | P | F |
Odpowiedź:
F, P, P
Zadanie 1.2. (0–2)
Podaj stronę nieba, po której 22 czerwca Słońce góruje w Guayaquil (2°S, 80°W) – największym mieście Ekwadoru. Oblicz wysokość, na której góruje Słońce w Guayaquil w tym dniu. Zapisz obliczenia.
Słońce góruje po …………………… stronie nieba.
Obliczenia:
Wysokość górowania Słońca: ………………….
Odpowiedź:
Słońce góruje po północnej stronie nieba.
Zadanie 2. (0–1)
Na rysunku przedstawiono oświetlenie półkuli północnej promieniami światła z Gwiazdy Polarnej.
Przyjmuje się, że wysokość Gwiazdy Polarnej nad horyzontem jest miarą szerokości geograficznej.
Na podstawie rysunku sformułuj prawidłowość dotyczącą zależności wysokości Gwiazdy Polarnej nad horyzontem od szerokości geograficznej na półkuli północnej.
……………………………………………………………………………………………………….
.………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
Wysokość Gwiazdy Polarnej nad horyzontem maleje wraz ze zmniejszeniem się szerokości geograficznej (północnej).
Zadanie 3. (0–1)
Tylko na jednym z czterech poniższych rysunków przedstawiono poprawnie zmianę kierunkuwiatrów w okolicach równika pod wpływem siły Coriolisa.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Zmianę kierunku wiatrów pod wpływem siły Coriolisa przedstawiono poprawnie na rysunku oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Odpowiedź:
D.
Zadanie 4. (0–1)
Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której przedstawiono zasięg stałego lodu morskiego w Arktyce w marcu 2014 r. na tle średniego zasięgu stałego lodu w marcu z lat 1981–2010 (strona I barwnego materiału źródłowego).
Dokończ zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.
Gdy porównuje się występowanie lodu stałego na Morzu Beringa i na Morzu Barentsa, można zauważyć, że granica zasięgu lodu stałego w wieloleciu przebiega bardziej na północ na
| A. | Morzu Beringa, | ponieważ | 1 | na tym morzu płynie zimny prąd. |
| 2 | wymianę wód pomiędzy tym morzem a Oceanem Arktycznym utrudnia cieśnina. | |||
| B. | Morzu Barentsa, | |||
| 3 | na tym morzu zaznacza się oddziaływanie Prądu Norweskiego. | |||
Odpowiedź:
B3.
Zadanie 5. (0–2)
Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której przedstawiono rozkład rocznych sum opadów atmosferycznych w Ameryce Południowej. Na mapie literami A–C oznaczono trzy obszary o skrajnych sumach opadów atmosferycznych na tym kontynencie (strona I barwnego materiału źródłowego).
Poniżej podano wybrane czynniki, które wpływają na wielkość rocznej sumy opadów atmosferycznych na kuli ziemskiej.
- Stały niż baryczny.
- Stały dynamiczny wyż baryczny.
- Oddziaływanie zimnego prądu morskiego.
- Orograficzne wznoszenie się mas powietrza.
- Intensywna konwekcja wilgotnych mas powietrza.
- Oddziaływanie wiatrów niosących morskie masy powietrza.
- Zwiększenie wilgotności mas powietrza nad ciepłym prądem morskim.
Przyporządkuj do każdego z obszarów A–C po dwa czynniki, które w największym stopniu wpływają na roczną sumę opadów atmosferycznych na danym obszarze. Wpisz obok liter numery, którymi oznaczono właściwe czynniki.
A. …….. , ……..
B. …….. , ……..
C. …….. , ……..
Odpowiedź:
A. 1,5
B. 2,3
C. 4,6
Zadanie 6. (0–2)
Poniżej przedstawiono klimatogram wykonany dla stacji meteorologicznej położonej na obszarze delty Gangesu i Brahmaputry.
Wyjaśnij, uwzględniając zmienność ośrodków barycznych w ciągu roku, dlaczego występują różnice w wielkości opadów atmosferycznych w ciągu roku na stacji meteorologicznej, dla której wykonano klimatogram.
.………………………………………………………………………………………………………
.………………………………………………………………………………………………………
.………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
Na stacji meteorologicznej położonej w delcie Gangesu i Brahmaputry zróżnicowanie w ciągu roku wielkości opadów atmosferycznych wynika z cyrkulacji monsunowej. Latem nad lądem tworzy się strefa niskiego ciśnienia, a nad oceanem wyż, dlatego wtedy nad obszar delty napływa znad oceanu wilgotne powietrze, czego konsekwencją są wysokie sumy opadów atmosferycznych. Zimą nad lądem tworzy się wyż, a nad oceanem niż, co powoduje, że z głębi lądu nad obszar delty napływa powietrze suche i ilość opadów atmosferycznych na tej stacji meteorologicznej jest mniejsza niż latem.
Zadanie 7. (0–2)
Na mapie Polski obszary różniące się warunkami hydrologicznymi wskazano deseniami i oznaczono w legendzie numerami od 1 do 5.
Uzupełnij tabelę. Wpisz obok podanych informacji dotyczących warunków hydrologicznych odpowiadający im numer obszaru przedstawionego na mapie.
| Informacje | Obszar (wpisz numer) | |
| A. |
|
|
| B. |
|
|
| C. |
|
|
| D. |
|
|
Odpowiedź:
A. 2, B. 1, C. 4, D. 5
Zadanie 8. (0–1)
Na wykresach przedstawiono zmiany wielkości średniego miesięcznego przepływu rzecznego (w ciągu roku) pomierzonego w czterech wybranych stacjach hydrologicznych w Europie, w tym – w dwóch położonych nad Wisłą.
Przyporządkuj każdej z podanych stacji hydrologicznych właściwy wykres, na którymn przedstawiono przepływy Wisły. Wpisz do tabeli numery wykresów.
Odpowiedź:
Tczew – 3
Warszawa – 2
Zadania od 9. do 15. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy szczegółowej okolic Sandomierzai Tarnobrzega (strona II barwnego materiału źródłowego).
Zadanie 9. (0–1)
Na zdjęciu przedstawiono panoramę Sandomierza.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Wisła na odcinku przedstawionym na fotografii płynie w kierunku
A. NW.
B. NE.
C. SW.
D. SE.
Odpowiedź:
B.
Zadanie 10. (0–1)
Rowerzysta ze skrzyżowania dróg w miejscowości Różki (C2) jedzie na północny zachód drogą asfaltową do mostu na rzece Koprzywiance (C2) ze średnią prędkością 250 metrów na minutę.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Rowerzysta pokonał ten odcinek drogi w czasie około
A. 9 minut.
B. 18 minut.
C. 27 minut.
D. 36 minut.
Odpowiedź:
A.
Zadanie 11. (0–1)
Uzupełnij tabelę. Na podstawie mapy wpisz nazwę formy rolniczego użytkowania ziemi,nktóra dominuje na każdym z podanych obszarów.
| Obszar | Forma rolniczego użytkowania ziemi |
| Terasa zalewowa w dolinie Wisły w polu D3. | |
| Obszar położony na zachód od Sandomierza. |
Odpowiedź:
łąki, sady
Zadanie 12.
Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy szczegółowej (strona II barwnego materiału źródłowego), zdjęcia satelitarnego przedstawiającego okolice Sandomierza podczas powodzi w 2010 roku (strona III barwnego materiału źródłowego) i opisu tego wydarzenia.
W maju 2010 roku w południowej Polsce wystąpiły obfite opady deszczu, na skutek których podniósł się stan wody w dorzeczu Wisły. W Sandomierzu 17 maja Wisła przekroczyła stan ostrzegawczy. Rano 19 maja rzeka osiągnęła stan 842 cm. Pomimo pracy straży pożarnej i miejscowej ludności wał na południowy zachód od Zarzekowic nie wytrzymał naporu wody i pękł. Na kilka dni woda zalała większość prawobrzeżnej części Sandomierza. W następnych dniach trwała walka o utrzymanie wału przy hucie szkła. 22 maja do akcji ratunkowej włączono nurków, którzy przez cały dzień rozkładali pod wodą geowłókninę w celu uszczelnienia nasiąkniętych wałów, co zakończyło się sukcesem i uratowało hutę. Dopiero 24 maja Wisła obniżyła się do poziomu stanu alarmowego.
Na podstawie: swietokrzyskie.regiopedia.pl
Zadanie 12.1. (0–2)
Na zdjęciu satelitarnym, wykonanym 22 maja 2010 roku, tereny zalane mają jasną barwę. Literami A i B oznaczono dwa wybrane obszary, które nie zostały zalane podczas opisanej powodzi.
Na podstawie barwnej mapy szczegółowej, zdjęcia satelitarnego i opisu uzasadnij, dlaczego każdy z obszarów A i B nie uległ zalaniu.
Obszar A: ……………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………..
Obszar B: ……………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………..
Odpowiedź:
Obszar A: podczas powodzi nie uległ zalaniu z powodu położenia na krawędzi wyżyny powyżej terasy zalewowej Wisły.
Obszar B: nie został zalany, ponieważ podczas powodzi nurkowie uszczelnili geowłókniną wał przeciwpowodziowy ochraniający hutę szkła.
Zadanie 12.2. (0–1)
Podczas powodzi został zalany obszar o powierzchni 11 km2.
Oblicz powierzchnię, którą zajmuje ten obszar na barwnej mapie szczegółowej. Wynik zaokrąglij do dziesiętnej części cm2. Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
Odpowiedź: ………………….. cm2
Odpowiedź:
Skala 1 : 75 000
1 cm – 0,75 km
1 cm2 – 0,5625 km2
x cm2 – 11 km2
x = 19,56 cm2 ≈ 19,6 cm2
Zadanie 13. (0–2)
Jezioro Tarnobrzeskie (B5) powstało w wyniku zalania wyrobiska po eksploatacji surowca chemicznego, którego wydobycie w Polsce ze złóż rodzimych w ostatnim dwudziestoleciu znacznie zmalało.
Podaj nazwę surowca chemicznego wydobywanego w przeszłości w pobliżu Tarnobrzega oraz inny sposób pozyskiwania tego surowca obecnie w Polsce.
Nazwa surowca chemicznego: ………………………………………………………………………………………………..
Inny sposób pozyskiwania tego surowca:
………………………………………………………………………………………………..
Odpowiedź:
siarka,
- Odsiarczanie surowców energetycznych (lub gazów poprzemysłowych w elektrowniach opalanych węglem).
- Pozyskiwanie siarki metodą otworową (podziemnego wytapiania).
Zadanie 14. (0–1)
Uzasadnij dwoma argumentami, że usytuowanie Jeziora Tarnobrzeskiego sprzyja rozwojowi funkcji rekreacyjnej tego zbiornika wodnego.
1.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
2.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
Odpowiedź:
- Jezioro jest usytuowane w pobliżu Tarnobrzega i Sandomierza, z których mogą przyjeżdżać mieszkańcy i odwiedzający te miasta turyści.
- Jezioro jest położone przy drodze wojewódzkiej, która wraz z drogami lokalnymi o twardej nawierzchni zapewnia dogodny dojazd do strefy brzegowej jeziora.
- W pobliżu jeziora znajduje się atrakcyjna pod względem krajobrazowym dolina Wisły.
Zadanie 15.
Zadanie wykonaj na podstawie fotografii przedstawiającej formę rzeźby utworzoną w lessach(strona III barwnego materiału źródłowego) oraz poziomicowego rysunku rzeźby na barwnej mapie szczegółowej.
Zadanie 15.1. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Obszar, dla którego charakterystyczną cechą rzeźby jest występowanie formy takiej jak na fotografii, przedstawiono na mapie w polu
A. C5.
B. D5.
C. F1.
D. F2.
Odpowiedź:
C.
Zadanie 15.2. (0–1)
Dokończ zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.
Na fotografii przedstawiono
| A. | wąwóz, | czyli formę rzeźby, do powstania której przyczyniło się | 1 | erodowanie materiału skalnego przez lodowiec. |
| 2 | erodowanie materiału skalnego przez wody rzeczne. | |||
| B. | dolinę U-kształtną, | |||
| 3 | wymywanie materiału skalnego przez wody epizodyczne. | |||
Odpowiedź:
A3
Zadanie 15.3. (0–1)
Poniższe opisy odnoszą się do wybranych skał osadowych.
Zaznacz literę, którą oznaczono opis lessu.
A. Skała złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, głównie kwarcu, o średnicy od 0,1 do 2 mm. Na skutek procesu diagenezy może przekształcić się w skałę zwięzłą.
B. Skała pochodzenia eolicznego. Przeważa w niej pył złożony przede wszystkim z drobnych ziaren kwarcu z domieszką węglanu wapnia i iłu.
C. Skała złożona ze składników różnych frakcji. Zawiera minerały ilaste, pył i piasek, a czasem również większe okruchy i otoczaki.
D. Bardzo drobnoziarnista skała złożona głównie z minerałów ilastych. Po nasiąknięciu wodą charakteryzuje się wysoką plastycznością.
Odpowiedź:
B.
Zadanie 16. (0–1)
Na mapie numerami od 1 do 3 oznaczono zasięgi wybranych zlodowaceń plejstoceńskich, a literami X, Y, Z wskazano – wyznaczone tymi liniami – trzy obszary w Polsce, z których każdy był objęty przynajmniej jednym ze zlodowaceń.
Zaznacz dwie cechy obszaru oznaczonego na mapie literą Y, odróżniające go od obszaruoznaczonego literą X.
A. Mniejsza jeziorność.
B. Występowanie pradolin.
C. Silniej zdenudowane wały moren czołowych.
D. Większe deniwelacje polodowcowych form terenu.
E. Większa różnorodność form rzeźby polodowcowej.
Odpowiedź:
A. C.
Zadanie 17. (0–1)
Podaj dwa przykłady utrudnień dla prowadzenia działalności gospodarczej, związanych z działalnością lądolodu na obszarze oznaczonym na mapie w zadaniu 16. literą X.
1.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
2.
………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
Odpowiedź:
- Osady polodowcowe (np. piaski na sandrach) są podłożem dla gleb słabej jakości, na których rolnikom trudno jest uzyskać wysokie plony, a obecność głazów narzutowych utrudnia im prowadzenie prac polowych.
- Płytkie występowanie wód gruntowych w pobliżu jezior polodowcowych i w zagłębieniach bezodpływowych utrudnia zabudowę.
- Znaczne deniwelacje terenu i wysoka jeziorność wydłużają przebieg dróg, co zwiększa koszt transportu ponoszony przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.
Zadanie 18.
Na mapie przedstawiono izosejsty – linie łączące punkty o tym samym natężeniu trzęsienia ziemi – naniesione na obszar położony w regionie Morza Marmara, po zarejestrowaniu jednego ze wstrząsów sejsmicznych. Literą E oznaczono epicentrum trzęsienia ziemi.
Zadanie 18.1. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Zasięg izosejst przedstawionych na mapie wskazuje, że najsilniejsze wstrząsy sejsmicznemiały miejsce na obszarze
A. Chorwacji.
B. Gruzji.
C. Rumunii.
D. Turcji.
Odpowiedź:
D.
Zadanie 18.2. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Aktywność sejsmiczna regionu przedstawionego na mapie jest skutkiem
A. izostatycznych ruchów w południowej Europie.
B. występowania strefy ryftu na przedstawionym obszarze.
C. występowania gorącego punktu w głębi litosfery na tym obszarze.
D. uwolnienia naprężeń w skorupie ziemskiej występujących na granicy płyt litosfery.
Odpowiedź:
D.
Zadanie 19.
Zadanie wykonaj na podstawie rysunku, na którym przedstawiono fragment terenu wraz z budową geologiczną. Numerami od 1 do 4 oznaczono zakłady produkcyjne różniące sięprofilem produkcji (strona III barwnego materiału źródłowego).
Zadanie 19.1. (0–1)
Uzupełnij schemat tak, aby ilustrował wydarzenia geologiczne, w kolejności od najstarszego do najmłodszego, które zaszły na obszarze przedstawionym na rysunku. Wpisz we właściwe miejsca odpowiednie litery.
A. Denudacja wypiętrzonych warstw skał osadowych.
B. Powstanie intruzji magmowych.
C. Fałdowanie warstw skalnych.
D. Sedymentacja skał osadowych.
E. Powstanie dyslokacji nieciągłych.
wydarzenie najstarsze —> ? —> ? —> B —> ? —> A —> wydarzenie najmłodsze
Odpowiedź:
D→ C → B → E→A
Zadanie 19.2. (0–2)
Lokalizacja zakładów produkcyjnych oznaczonych na rysunku numerami od 1 do 4 jest ściśle związana z podłożem skalnym. Trzy z nich w procesie produkcyjnym wykorzystują wydobywane na miejscu, metodą odkrywkową, skały warstwy przypowierzchniowej.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie komórki numery, którymi oznaczono na rysunku miejsca lokalizacji poniżej wymienionych zakładów produkcyjnych.
Odpowiedź:
cementownia − 1
fabryka porcelany − 4
huta szkła − 2
Zadanie 19.3. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Podłoże skalne obszaru, na którym znajduje się zakład produkcyjny oznaczony numerem 1., charakteryzuje się obecnością zrębu tektonicznego. | P | F |
| 2. | Ze skał osadowych, które występują wokół intruzji magmowych, na skutek metamorfizmu powstały gnejsy. | P | F |
| 3. | Bezpośrednio pod zakładami produkcyjnymi oznaczonymi numerami 2. i 3. znajdują się skały osadowe okruchowe. | P | F |
Odpowiedź:
P, F, P
Zadanie 20. (0–1)
Na mapie numerami od 1 do 5 oznaczono wybrane obszary.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Obszary, na których dominują gleby astrefowe, oznaczono na mapie numerami
A. 1 i 3.
B. 2 i 4.
C. 3 i 4.
D. 2 i 5.
Odpowiedź:
C.
Zadanie 21.
Zadanie wykonaj, korzystając z mapy, na której przedstawiono masyw Kilimandżaro (strona IV barwnego materiału źródłowego).
Zadanie 21.1. (0–1)
Uzasadnij, że warunki przyrodnicze u podnóża Kilimandżaro sprzyjają gospodarcerolnej na tym obszarze.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
Obecności gruntów ornych i plantacji u podnóża Kilimandżaro (na wysokości około 1000−2000 m n.p.m.) sprzyjają większe sumy opadów atmosferycznych niż na niżej położonej sawannie, całoroczny okres wegetacyjny, żyzne gleby wulkaniczne i gęsta sieć rzek.
Zadanie 21.2. (0–1)
Zadanie wykonaj na podstawie poniższej fotografii, na której przedstawiono podnóża masywu wulkanicznego Kilimandżaro.
Dokończ zdanie – wybierz i zaznacz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.
Podnóża masywu Kilimandżaro porasta przedstawiona na fotografii formacja roślinna
złożona z
| A. | odpornych na suszę roślin zielnych z nielicznymi drzewami i krzewami, | występujących na glebach | 1 | kasztanowych. |
| 2 | czarnych ziemiach. | |||
| B. | wiecznie zielonych drzew i namorzynów, | |||
| 3 | brązowoczerwonych. | |||
Odpowiedź:
A3.
Zadanie 22.
Na rysunku przedstawiono piramidę wieku i płci ludności Polski w 2013 roku. Literami A i B oznaczono wybrane grupy ludności.
Zadanie 22.1. (0–1)
Podaj po jednej przyczynie powstania każdego z wyżów demograficznych oznaczonych na piramidzie wieku i płci literami A i B.
A.
……………………………………………………………………………………………………………….
B.
……………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
A. Wejście w wiek rozrodczy ludności z powojennego wyżu kompensacyjnego z lat 50. XX w.
B. Ludność ta obejmuje potomstwo ludności z wyżu z lat 70. i lat 80. XX w. (oznaczonego na wykresie literą A).
Zadanie 22.2. (0–1)
Sformułuj wniosek odnoszący się do zmiany – wraz z rosnącym wiekiem – wartości współczynnika feminizacji w grupie ludności w wieku od 35 do 60 lat.
……………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
W grupie ludności od 35 do 60 lat współczynnik feminizacji rośnie.
Zadanie 23.
Na fotografii przedstawiono widok ogólny stolicy Ekwadoru – Quito. Literą X oznaczono czwartą część miasta, która powstała w okresie kolonizacji Ameryki Południowej.
Zadanie 23.1. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Część miasta Quito, oznaczona na fotografii literą X, została wybudowana w fazie
A. reurbanizacji.
B. dezurbanizacji.
C. suburbanizacji.
D. urbanizacji wstępnej.
Odpowiedź:
D.
Zadanie 23.2. (0–2)
Podaj trzy przykłady problemów społecznych, z którymi borykają się mieszkańcy rozbudowanych i przeludnionych aglomeracji miejskich, takich jak Quito.
1.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
- Występowanie slumsów na obrzeżach miast i wysokiej przestępczości wskutek niekontrolowanego napływu ludności.
- Trudności komunikacyjne z powodu niedorozwoju infrastruktury w stosunku do rosnącej liczby ludności i pojazdów.
- Niedostateczny dostęp do edukacji i opieki medycznej wskutek niedorozwoju usług i występowania biedy.
- Pogarszanie się warunków życia na skutek dynamicznego wzrostu liczby ludności.
Zadanie 24. (0–2)
Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane państwa, które w przeszłości wchodziły w skład ZSRR.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli numery, którymi oznaczono państwa na mapie, oraz informacje wybrane spośród zamieszczonych poniżej.
Najliczniejsza mniejszość narodowa:
- fińska
- polska
- rosyjska
Rodzina językowa, z której wywodzi się język urzędowy państwa:
- ałtajska
- indoeuropejska
- uralska
| Państwo | Numer na mapie | Najliczniejsza mniejszość narodowa | Rodzina językowa, z której wywodzi się język urzędowy państwa |
| Litwa | ……….. | …………………………….. | …………………………….. |
| Estonia | ……….. | …………………………….. | …………………………….. |
Odpowiedź:
2, polska, indoeuropejska
4, rosyjska, uralska
Zadanie 25. (0-2)
Na mapie literami A-C oznaczono trzy grupy państw. Każda grupa składa się z trzech największych producentów wybranych roślin oleistych.
W każdym wierszu tabeli podkreśl roślinę oleistą, której głównych producentów przedstawiono na powyższej mapie.
Odpowiedź:
oliwka
słonecznik
palma oleista
Zadanie 26. (0–2)
W tabeli przedstawiono informacje o rolnictwie wybranych państw.
Podaj nazwę państwa, które – spośród wymienionych w tabeli – stosuje najbardziej intensywną uprawę zbóż. Na podstawie tabeli uzasadnij swój wybór, podając dwa argumenty.
Nazwa państwa: ………………………………………………………………………..
Uzasadnienie:
1.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
Holandia
- Ma największy wskaźnik mechanizacji (na 1 ciągnik przypada najmniej gruntów ornych) spośród państw wymienionych w tabeli.
- Zużywa najwięcej nawozów sztucznych w kg na 1 ha użytków rolnych.
- Wielkość zbiorów zbóż uzyskiwana z powierzchni zasiewów świadczy o najwyższych plonach tych roślin.
Zadanie 27. (0–2)
W tabeli przedstawiono udział w % wybranych zbóż w powierzchni zasiewów w Polsce w podanych latach.
Podaj przyczyny zmian w strukturze zasiewów w Polsce zbóż wymienionych w tabeli.
Pszenica:
…………………………………………………………………………………………………
Owies:
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
- Pszenica
Stopniowa poprawa kultury rolnej (wzrost nawożenia, stosowanie zabiegów agrotechnicznych) wpłynęła na poprawę urodzajności gleb, umożliwiając zwiększenie powierzchni upraw pszenicy (dającej wysokie plony), kosztem ograniczenia zasiewów żyta. - Owies
W Polsce w strukturze zużycia owsa przeważało jego wykorzystanie na paszę dla koni, a ponieważ pogłowie tych zwierząt zmalało, spadło zapotrzebowanie na to zboże i zmniejszył się udział tego zboża w strukturze upraw.
Zadanie 28. (0–1)
Poniższą fotografię wykonano w Uzbekistanie w pobliżu miasta Mujnak, położonego około 100 km na południe od obecnej linii brzegowej Jeziora Aralskiego. Przedstawiony teren to fragment jednego z największych na świecie obszarów klęski ekologicznej, która została spowodowana poborem wody z rzek wpadających do tego jeziora.
Podaj dwie negatywne konsekwencje przyrodnicze i/lub gospodarcze dla obszaru przedstawionego na fotografii, spowodowane poborem wody z rzek wpadających do Jeziora Aralskiego.
1.
…………………………………………………………………………………………………
2.
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
- Wyginięcie organizmów wodnych na skutek wzrostu zasolenia i wysychania jeziora.
- Upadek funkcji portowych miasta Mujnak na skutek zmniejszenia się zasięgu jeziora.
- Upadek rybołówstwa na skutek zaniku jeziora.
Zadanie 29. (0–1)
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) około 90% światowych zasobów ryb jest nadmiernie eksploatowanych lub zagrożonych przełowieniem.
Na podstawie: www.msc.org
Zaznacz dwa czynniki, które sprzyjają ograniczeniu nadmiernej eksploatacji łowisk morskich i służą zrównoważonej światowej gospodarce morskiej.
A. Rozwój akwakultury.
B. Zwiększenie połowów ryb głębinowych.
C. Wzrost zatrudnienia we flocie trawlerów.
D. Wzrost przemysłowych połowów ssaków morskich.
E. Dostosowywanie limitów połowów do zasobności łowisk.
Odpowiedź:
A. E.
Zadanie 30. (0-2)
W tabeli przedstawiono udział głównych nośników energii wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej w Polsce w roku 2012 i udział tych nośników prognozowany na rok 2030.
Przedstaw dwie przyczyny prognozowanych zmian w udziale głównych nośników energii wykorzystywanych w Polsce do produkcji energii elektrycznej.
1.
…………………………………………………………………………………………………
2.
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
- Polityka energetyczna Unii Europejskiej zobowiązuje Polskę do wzrostu udziału odnawialnych źródeł energii.
- Szkodliwość pozyskiwania i przetwarzania nieodnawialnych źródeł energii (dla środowiska i zdrowia ludności), nakazuje zmniejszenie udziału tych źródeł energii i wzrost udziału źródeł odnawialnych.
- Wzrostowi udziału gazu ziemnego będzie sprzyjało funkcjonowanie terminala LNG w Świnoujściu (gazoportu).
Zadanie 31. (0–1)
W tabeli, w której przedstawiono największych eksporterów węgla kamiennego w 2013 roku, literami X i Y oznaczono dwa państwa.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
W powyższej tabeli literami X i Y oznaczono odpowiednio
A. Indie i Japonię.
B. Niemcy i Polskę.
C. Indonezję i Australię.
D. Francję i Wielką Brytanię.
Odpowiedź:
C.
Zadanie 32. (0–2)
Na mapie Polski numerami od 1 do 6 oznaczono miejsca, w których zlokalizowano zakłady przemysłowe podane poniżej:
- rafinerię w Gdańsku
- hutę aluminium w Koninie
- zakłady meblarskie w Krośnie
- fabrykę telewizorów w Mławie
- zakłady azotowe we Włocławku
- fabrykę samochodów w Tychach.
Uzupełnij brakujące komórki w tabeli. Wpisz:
- numery, którymi oznaczono na mapie położenie zakładów przemysłowych
- nazwy miast, w których zlokalizowano zakłady przemysłowe
- główne czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych wybrane z podanych poniżej.
A. zasoby wodne
B. baza surowcowa
C. infrastruktura techniczna
D. kooperacja z zakładami przemysłu metalowego i hutniczego
E. baza energetyczna
Odpowiedź:
Krosno, B
2, D
6, Konin
Zadanie 33. (0–1)
Zadanie wykonaj na podstawie poniższej tabeli, w której zamieszczono dla wybranych państw wysoko rozwiniętych gospodarczo długość utwardzonych dróg kołowych w tys. km, oraz na podstawie mapy, na której przedstawiono gęstość na świecie utwardzonych dróg kołowych w km na 100 km2 (strona IV barwnego materiału źródłowego).
Na podstawie informacji zawartych w tabeli oraz przedstawionych na mapie sformułuj wniosek odnoszący się do związku między wielkością powierzchni państw wysoko rozwiniętych oraz długością i gęstością utwardzonych dróg kołowych na ich obszarze.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź:
W państwach o dużej powierzchni długość utwardzonych dróg kołowych jest większa niż w państwach o małej powierzchni, ale gęstość tych dróg jest mniejsza.
Zadanie 34. (0–1)
W tabeli przedstawiono strukturę procentową wytwarzania PKB w 2014 r. według sektorów gospodarki w Chinach, Indiach, Korei Południowej i Singapurze.
Zaznacz odpowiedź z poprawną kolejnością państw, dla których przedstawiono w tabeli strukturę procentową wytwarzania PKB według sektorów gospodarki.
A. 1. Singapur, 2. Korea Południowa, 3. Chiny, 4. Indie
B. 1. Chiny, 2. Singapur, 3. Indie, 4. Korea Południowa
C. 1. Indie, 2. Korea Południowa, 3. Chiny, 4. Singapur
D. 1. Korea Południowa, 2. Singapur, 3. Indie, 4. Chiny
Odpowiedź:
B.
Zadanie 35. (0–2)
Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane państwa świata.
Poniżej podano wybrane informacje o niektórych państwach świata.
Dobierz do podanych informacji tylko te państwa spośród oznaczonych numerami na mapie, do których te informacje się odnoszą. Wpisz obok informacji o każdym państwie jego nazwę oraz numer oznaczający położenie państwa na mapie.
| Informacje o państwie | Nazwa państwa | Numer na mapie | |
| A. | Państwo, w którym większość ludności wyznaje islam. Wydzielone zostało z innego państwa w konsekwencji długoletniego konfliktu i działań zbrojnych. Nie jest uznawane przez wszystkie państwa świata. | ||
| B. | Państwo, które powstało nie w wyniku działań zbrojnych, ale zostało proklamowane w warunkach pokojowych. Kilka lat po uzyskaniu suwerenności podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy państwa. | ||
| C. | Państwo, w którym liczebnie przeważają chrześcijanie. Pomimo uzyskania suwerenności sytuacja polityczna się nie ustabilizowała, do czego przyczyniają się spory o przygraniczne regiony naftowe. | ||
Odpowiedź:
A. Kosowo, 1
B. Kazachstan, 3
C. Sudan Południowy, 2
Matura z geografii 2016 poziom rozszerzony — łatwa czy trudna?
Rozwiązałeś maturę z geografii 2016? Pochwal się w komentarzu, jak Ci poszło, co sprawiło największą trudność i dlaczego. Wersję w pliku pdf możesz pobrać tutaj:
0 Comments for “Matura z geografii 2016 poziom rozszerzony – arkusz i odpowiedzi”