Matura z geografii 2012 poziom podstawowy odbyła się w maju 2012 roku. Na napisanie poziomu rozszerzonego maturzyści mieli 120 minut, czyli standardowe 2 godziny. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 50.
Matura z geografii 2012 poziom podstawowy — pytania i odpowiedzi
Zadania 1.–9. wykonaj na podstawie barwnej mapy fragmentu Karkonoszy oraz własnej wiedzy.
Zadanie: 1. (1 pkt)
Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.
Granica państwa przecina torfowiska. ………
Biały Potok jest prawym dopływem Łomnicy. ………
Maksymalna głębokość Wielkiego Stawu wynosi 20 metrów. ………
Odpowiedz:
W kolejności: P, F, F
Zadanie: 2. (2 pkt)
Na fotografii wykonanej w Karkonoszach przedstawiono fragment jeziora i schronisko turystyczne.
a) Podaj nazwy własne widocznych na fotografii obiektów.
jezioro ………………………………………………
schronisko turystyczne ……………………………………………………….
b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Turysta wykonał zdjęcie, kierując obiektyw aparatu na
A. południe.
B. północ.
C. wschód.
D. zachód.
Odpowiedź:
a) W kolejności: Mały Staw, Samotnia
b) D. zachód.
Zadanie: 3. (1 pkt)
Turysta, który zamierza przejść niebieskim szlakiem ze schroniska Strzecha Akademicka (B2) do schroniska Dom Śląski (C3), podzielił trasę na dwa podobnej długości odcinki: Strzecha Akademicka – miejsce wypoczynkowe (B3) i miejsce wypoczynkowe – Dom Śląski.
Podaj wysokość n.p.m., na której znajduje się miejsce wypoczynkowe. Wybierz odcinek szlaku, na którego przejście turysta powinien przeznaczyć więcej czasu ze względu na większe różnice wysokości.
Wysokość miejsca wypoczynkowego ………………. m n.p.m.
Odcinki trasy (podkreśl jeden):
- Strzecha Akademicka – miejsce wypoczynkowe
- miejsce wypoczynkowe – Dom Śląski
Odpowiedź:
1434 m n.p.m. (tolerancja odczytu na mapie 1433–1434 m n.p.m.)
Strzecha Akademicka – miejsce wypoczynkowe
Zadanie: 4. (2 pkt)
Na podstawie mapy podaj trzy walory przyrodnicze obszaru przedstawionego w polach A1 i A2, które zachęcają do wędrówki szlakami turystycznymi.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– zróżnicowana rzeźba (np. grupy skalne, kocioł polodowcowy, urwiska)
– piętrowo zróżnicowana roślinność
– punkt widokowy (np. na Wielki Staw)
Zadanie: 5. (1 pkt)
Oblicz odległość w terenie w linii prostej między szczytem wzniesienia Kopa (C3) a źródłem strumienia Łomniczka (B3). Zapisz obliczenia.
Obliczenia
Odległość w terenie …………… km
Odpowiedź:
Zadanie: 6. (1 pkt)
Podaj przyrodniczą przyczynę zamykania zimą odcinka niebieskiego szlaku turystycznego między Kozim Mostkiem a schroniskiem Samotnia (pola B2, A2, B3).
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
Ten odcinek szlaku jest zamykany zimą, ponieważ występuje tu zagrożenie lawinowe.
Zadanie: 7. (2 pkt)
Karkonoski Park Narodowy odwiedza rocznie około 1,5 mln turystów.
Podaj trzy przykłady negatywnego oddziaływania turystyki pieszej na środowisko przyrodnicze tego parku narodowego.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– „poszerzanie” szlaków, m.in. poprzez wydeptywanie nowych ścieżek
– niszczenie roślinności
– śmiecenie na szlakach
Zadanie: 8. (1 pkt)
Na rysunku przedstawiono pionowy zasięg pięter roślinnych w Karkonoszach.
Na podstawie rysunku i mapy przyporządkuj właściwe piętra roślinne podanym miejscom. Uzupełnij zdania, wpisując nazwę odpowiedniego piętra roślinnego.
Miejsce o współrzędnych 50°46′N i 15°42′E znajduje się w piętrze …………………………………. .
Złote Źródło (B3) znajduje się w piętrze ……………………………………… .
Odpowiedź:
W kolejności: regla górnego, kosodrzewiny
Zadanie: 9. (2 pkt)
Na klimatogramach przedstawiono średnie miesięczne temperatury powietrza i sumy opadów atmosferycznych w Warszawie i we Wrocławiu oraz w dwóch miejscach w Karkonoszach – na Śnieżce i w Karpaczu.
a) Podaj litery, którymi oznaczono klimatogramy narysowane dla Śnieżki i Karpacza.
Śnieżka ………….. Karpacz …………..
b) Uzupełnij zdanie, wpisując odpowiednią literę.
Najwyższa roczna amplituda temperatury powietrza jest w miejscu, dla którego klimatogram oznaczono literą ………….. .
Odpowiedź:
a) W kolejności: C, A
b) D,
Zadanie: 10. (1 pkt)
Przyporządkuj krainom geograficznym Polski charakterystyczne dla nich formy rzeźby.
1. Pobrzeże Koszalińskie
2. Pojezierze Mazurskie
3. Tatry
A. doliny U-kształtne i jeziora cyrkowe
B. jeziora przybrzeżne i mierzeje
C. moreny czołowe i sandry
D. wąwozy lessowe i gołoborza
1. …………. 2. …………. 3. ………….
Odpowiedź:
1. B, 2. C, 3. A
Zadanie: 11. (2 pkt)
Na mapie przedstawiono rozkład średniej rocznej sumy opadów atmosferycznych (mm) w Polsce w latach 1971–2000.
a) Uporządkuj miasta według rosnącej rocznej sumy opadów atmosferycznych. Wpisz w ramki odpowiadające im litery.
Miasta: A. Bielsko-Biała, B. Lesko, C. Olsztyn, D. Poznań, E. Zamość
b) Na podstawie analizy sumy opadów atmosferycznych wzdłuż linii A–B sformułuj prawidłowość dotyczącą zróżnicowania wartości rocznej sumy opadów w zależności od wysokości n.p.m.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
a) D – E – C – B – A
b) Wartość rocznej sumy opadów atmosferycznych zwiększa się wraz ze wzrostem wysokości n.p.m.
Zadanie: 12. (2 pkt)
Poniżej przedstawiono fragment mapy synoptycznej Europy.
Literami A, B, C oznaczono wybrane miejsca, w których są prowadzone obserwacje pogody.
a) Uzupełnij zdania. Wpisz odpowiednie litery oznaczające miejsca na mapie.
1. Najwyższe ciśnienie atmosferyczne występuje w miejscu oznaczonym literą …….. .
2. Najsilniejszy wiatr wieje w miejscu oznaczonym literą …….. .
3. Mgła występuje w miejscu oznaczonym literą …….. .
Poniższe zdania dotyczą frontu atmosferycznego, który na mapie synoptycznej znajduje się przy zachodniej granicy Polski.
b) Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.
Jest to front chłodny. ………
Po przejściu tego frontu w naszym kraju wzrosną temperatury powietrza. ………
Po przejściu tego frontu wiatr będzie wiał w Polsce ze wschodu. ………
Odpowiedź:
a) W kolejności: C, A, C
b) W kolejności: F, P, F
Zadanie: 13. (2 pkt)
W kwietniu 2010 r. wybuchł na Islandii wulkan Eyjafjallajökul. W wyniku erupcji w atmosferze znajdowały się duże ilości pyłu wulkanicznego.
Podaj trzy negatywne skutki tego zdarzenia dla gospodarki wielu krajów Europy.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– straty linii lotniczych z powodu odwołania lotów (możliwość uszkodzenia silników) i konieczności zapewnienia noclegu, wyżywienia i alternatywnego transportu pasażerom
– straty biur turystycznych, których klienci nie mogli dotrzeć do celu podróży
– opóźnienia przewozów kurierskich z udziałem samolotów
Zadanie: 14. (2 pkt)
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie płyt litosfery.
Wybuch Eyjafjallajökul na Islandii był konsekwencją przemieszczania się płyt litosfery.
a) Na podstawie mapy uzupełnij zdania.
Islandia jest położona na granicy dwóch płyt litosfery:
……………………………………………………………….(wpisz nazwę) i ………………………………………………………………. (wpisz nazwę).
Wybuchy wulkanów na Islandii są konsekwencją …………………………………………………………….. (wpisz odsuwania lub podsuwania) się płyt litosfery.
W legendzie mapy przedstawiającej rozmieszczenie płyt litosfery podano nazwy dwóch wielkich form ukształtowania powierzchni dna morskiego.
b) Wpisz do tabeli nazwy tych form oraz przyporządkuj każdej z nich odpowiedni opis wybrany z podanych poniżej. Wpisz do tabeli numer, którym ten opis oznaczono.
Opisy:
1. Przybrzeżna część dna morskiego łagodnie opadająca do głębokości około 200 metrów.
2. Zajmuje obszar dna oceanicznego o głębokości 5–7 tysięcy metrów i równinnejpowierzchni.
3. Położone zazwyczaj pośrodku oceanu i opasujące całą Ziemię wzniesienia o łącznej długości około 60 tysięcy kilometrów.
4. Silnie wydłużone obniżenia dna oceanu o głębokości ponad 6 tysięcy metrów.
Odpowiedź:
a)
– amerykańskiej, eurazjatyckiej
– odsuwania
b)
– grzbiety oceaniczne, 3
– rowy oceaniczne, 4
Zadanie: 15. (2 pkt)
Na fotografii przedstawiono fragment wybrzeża wyspy Rugia w Niemczech.
a) Podaj nazwę elementu wybrzeża morskiego oznaczonego na fotografii literą A oraz nazwę procesu, w wyniku którego ten element powstaje.
Element wybrzeża ………………………………………. Proces …………………………………………………
b) Opisz proces cofania się wybrzeża morskiego, którego charakterystyczne formy zostały przedstawione na fotografii.
……………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
a)
Element wybrzeża morskiego: klif (faleza)
Proces: abrazja (erozja morska)
b) W wyniku niszczącej (erozyjnej) działalności wody morskiej (głównie falowania) zachodzi podcinanie ściany brzegu, a następnie jej oberwanie i wskutek tego cofnięcie się brzegu.
Informacja do zadań 16. i 17.
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie najważniejszych powierzchniowych prądów morskich.
Zadanie: 16. (2 pkt)
a) Uzupełnij zdania. Wpisz następujące określenia: rozmieszczenie lądów, siła Coriolisa, stałe wiatry.
Przyczyna powstawania powierzchniowych prądów morskich – to ………………………………………. .
Ostateczny kierunek powierzchniowym prądom morskim nadają …………………………………………. i ………………………………………….. .
Prądy morskie wpływają na średnią roczną temperaturę powietrza i roczną sumę opadów na wybrzeżach, wzdłuż których płyną.
b) Uzupełnij zdanie. Wpisz w wyznaczone miejsca numery dwóch prądów morskich, wybrane z podanych: 1, 2, 14, 17.
Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza i rocznej sumy opadów atmosferycznych powodują prądy morskie oznaczone numerami ……. i ……..
Odpowiedź:
a)
W kolejności:
– stałe wiatry
– siła Coriolisa i rozmieszczenie lądów (w dowolnej kolejności)
b) 1 i 17
Zadanie: 17. (2 pkt)
Analizując mapę, można dostrzec prawidłowości dotyczące kierunku powierzchniowych prądów morskich.
a) Uzupełnij zdanie. Wpisz w odpowiednie miejsca określenia wybrane z podanych: wschodnich, zachodnich, północnym, południowym.
Prądy chłodne płyną na półkuli południowej wzdłuż …………………………………… wybrzeży kontynentów w kierunku …………………………………… .
b) Podaj jedną cechę Dryfu Wiatrów Zachodnich, oznaczonego numerem 6., która wyróżnia ten prąd morski spośród pozostałych, występujących na obszarach oceanów położonych na południe od zwrotnika Koziorożca.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
a) W kolejności: zachodnich, północnym
b) Jest jedynym prądem morskim, spośród występujących na południe od zwrotnika Koziorożca, który płynie równoleżnikowo z zachodu na wschód.
Zadanie: 18. (2 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy krain geograficznych, gleb i formacji roślinnych wybrane z podanych poniżej.
Kraina geograficzna: Nizina Francuska, Nizina Zachodniosyberyjska, Pogórze Kazaskie, Sahara
Gleba: brunatna, czerwonożółta gleba laterytowa, cynamonowa, inicjalna pustyń
Formacja roślinna: makia, wilgotne lasy równikowe, tajga, pustynia i półpustynia
Odpowiedź:
W kolejności (według wierszy w tabeli):
czerwonożółta gleba laterytowa – wilgotne lasy równikowe
Nizina Zachodniosyberyjska – tajga
Nizina Francuska – brunatna
Zadanie: 19. (2 pkt)
Na wykresie przedstawiono wartości współczynnika urodzeń i współczynnika zgonów w Rosji i na Ukrainie w latach 2005–2008.
Na podstawie wykresu uzupełnij poniższe zdania.
1. W Rosji w 2005 roku na 1000 mieszkańców urodziło się ……… osób.
2. W Rosji w 2007 roku na 1000 mieszkańców zmarło ……… osób.
3. Współczynnik przyrostu naturalnego na Ukrainie w 2008 r. wynosił ……… ‰.
Odpowiedź:
W kolejności: 10, 15, –5
Zadanie: 20. (1 pkt)
Kraje Europy Wschodniej po 1990 r. mają niższy przyrost naturalny niż w poprzednich dekadach drugiej połowy XX wieku.
Podaj dwie społeczne lub ekonomiczne przyczyny spadku przyrostu naturalnego po 1990 roku w krajach Europy Wschodniej, takich jak Rosja i Ukraina.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– upowszechnianie się konsumpcyjnego stylu życia i modelu rodziny 2+1
– emigracja osób w wieku prokreacyjnym
Zadanie: 21. (2 pkt)
Na wykresie przedstawiono odsetek ludności miejskiej w Polsce w wybranych latach.
Podaj dwie główne przyczyny przedstawionej na wykresie zmiany odsetka ludności miejskiej w Polsce po roku 2000.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– spadek przyrostu naturalnego w miastach
– wzrost liczby osób migrujących z miast na obszary podmiejskie przy spadku liczby osób migrujących ze wsi do miast
Zadanie: 22. (2 pkt)
W tabeli przedstawiono strukturę wieku ludności Polski w % w latach 1990, 2000 i 2009.
Podaj dwa argumenty uzasadniające, że zmiany struktury wieku ludności Polski
po 1990 r. mogą być niekorzystne z punktu widzenia przyszłego funkcjonowania
gospodarki naszego kraju.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– w przyszłości może wystąpić niedobór siły roboczej związany ze zmniejszaniem się udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym
– wzrost udziału ludności w wieku poprodukcyjnym spowoduje wzrost kosztów opieki
zdrowotnej i socjalnej starszej części społeczeństwa
Zadanie: 23. (1 pkt)
Na wykresach przedstawiono liczbę ludności w 2010 r. oraz powierzchnię pięciu wybranych województw Polski oznaczonych literami od A do E.
Na podstawie analizy wykresów dokończ zdania.
Województwo o największej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą ………. .
Województwo o najmniejszej średniej gęstości zaludnienia oznaczono literą ………. .
Odpowiedź:
W kolejności: D, B
Zadanie: 24. (1 pkt)
Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, gdy jest fałszywe.
1. W regionie Zatoki Meksykańskiej wydobywa się więcej ropy naftowej niż w regionie Zatoki Perskiej. …….
2. Większość światowej produkcji energii elektrycznej pochodzi z elektrowni cieplnych. …….
3. W Polsce głównymi surowcami energetycznymi służącymi do produkcji energii elektrycznej są ropa naftowa i gaz ziemny. …….
Odpowiedź:
W kolejności: F, P, F
Zadanie: 25. (1 pkt)
Przeczytaj poniższy tekst i wykonaj polecenie.
Elektrownie atomowe wracają do łask. Na świecie buduje się 29 takich elektrowni. Coraz to nowe kraje deklarują, że zbudują kolejne. Powiększa się grupa krajów czerpiących energię z atomu. Po katastrofie w Czarnobylu w 1986 r. wiele krajów, także Polska, wstrzymało budowę elektrowni jądrowych. Wzrost cen węgla i gazu, a przede wszystkim obawa przed globalnym ociepleniem wywołanym emisją CO2 sprawiają, że zwolennicy energii jądrowej zachęcają do budowy elektrowni atomowych. Najwięcej energii potrzebują dwa azjatyckie kolosy – Chiny i Indie. Skala planowanych inwestycji jest imponująca – dziś zaledwie 3% energii w Indiach pochodzi z atomu. Ale powstaje tam siedem nowych reaktorów – w 2022 r. będą produkować 10% energii, w 2052 r. aż 26%.
Na podstawie: R. Zasuń, Renesans atomu – na świecie powstaje 29 elektrowni, Gazeta Wyborcza 1.11.2007
Na podstawie tekstu i/lub własnej wiedzy uzasadnij, podając trzy argumenty, dlaczego niektóre kraje rozwijają energetykę jądrową.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– do rozwoju energetyki jądrowej przyczynia się wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną przez rozwijającą się gospodarkę (głównie w krajach azjatyckich)
– konieczność zmniejszania emisji CO2 do atmosfery sprzyja w krajach wysoko rozwiniętych odchodzeniu od spalania w elektrowniach cieplnych węgla kamiennego i brunatnego
– kraje, w których złoża podstawowych surowców (węgli i ropy naftowej) wyczerpują się lub ich nie ma, budując elektrownie atomowe, mogą uniknąć importu drożejących surowców energetycznych
Zadanie: 26. (2 pkt)
Poniżej przedstawiono schematyczny układ sieci komunikacyjnej jednej z miejscowości na południu Polski w latach 70. XX w., 80. XX w. i pierwszym dziesięcioleciu XXI w. lata 70. XX w. lata 80. XX w. pierwsze dziesięciolecie XXI w.
Podaj trzy korzyści dla mieszkańców tej miejscowości związane z przedstawionymi na rysunkach zmianami sieci komunikacyjnej od lat 70. XX w.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– sprawniejsze przemieszczanie się po terenie miejscowości dzięki przeniesieniu tranzytu poza jej granice
– zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i obniżenie poziomu hałasu w miejscowości dzięki przeniesieniu tranzytu poza jej granice
– mniejsze zniszczenie dróg w miejscowości związane z przeniesieniem ruchu tranzytowego poza jej granice
Zadanie: 27. (2 pkt)
Podaj cztery korzyści gospodarcze i/lub społeczne wynikające dla Polski z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej.
1.
……………………………………………………………………………………………………………………….
2.
……………………………………………………………………………………………………………………….
3.
……………………………………………………………………………………………………………………….
4.
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– polscy przedsiębiorcy mają łatwiejszy dostęp do rynku zbytu krajów Europy Zachodniej
– polscy pracownicy mają łatwiejszy dostęp do rynków pracy w Europie Zachodniej
– pozyskiwanie środków finansowych dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i dofinansowanie różnych projektów, np. edukacyjnych
– łatwość podróżowania, co sprzyja wymianie turystycznej
Zadanie: 28. (2 pkt)
Poniższy tekst jest fragmentem informacji prasowej.
New York Times podał, że geolodzy amerykańscy odkryli w Afganistanie ogromne złoża surowców mineralnych, m.in. żelaza, miedzi, złota i litu, które mogą uczynić ten kraj jednym z najbardziej dochodowych obszarów przemysłu wydobywczego. Raport Pentagonu mówi, że Afganistan mógłby być „Arabią Saudyjską, jeśli chodzi o lit” metal wykorzystywany w produkcji baterii do laptopów i telefonów komórkowych.
Na podstawie: www.forbes.pl
Podaj jedną cechę społeczno-ekonomiczną i jedną cechę polityczną Afganistanu, które mogą być przeszkodą w zagospodarowaniu odkrytych w tym kraju złóż surowców mineralnych.
Cecha społeczno-ekonomiczna
……………………………………………………………………………………………………………………….
Cecha polityczna
……………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedź:
– Cecha społeczno-ekonomiczna: brak środków finansowych niezbędnych do zagospodarowania złóż surowców mineralnych, które występują w regionach pozbawionych infrastruktury
– Cecha polityczna: niestabilna wewnętrzna sytuacja polityczna (długotrwała wojna domowa, brak silnego rządu)
Zadanie: 29. (2 pkt)
Na mapie konturowej literą A zaznaczono Mongolię.
Zaznacz literą B – Afganistan, literą C – Arabię Saudyjską, literą D – Indie.
Odpowiedź:
Zadanie: 30. (2 pkt)
Na mapie zaznaczono literami od A do H położenie wybranych parków narodowych w Polsce.
Rozpoznaj parki narodowe na podstawie charakterystycznych elementów ich środowiska przyrodniczego. Wpisz do tabeli nazwy tych parków oraz litery, którymi oznaczono ich położenie na mapie.
| Lp. | Charakterystyczne elementy środowiska przyrodniczego parku narodowego | Nazwa parku narodowego | Litera na mapie |
|---|---|---|---|
| 1. | – ostańce krasowe wyrzeźbionew wapieniach, np. Maczuga Herkulesa – jaskinie |
||
| 2. | – skały fliszowe – połoniny powyżej górnej granicy lasu |
||
| 3. | – wydmy ruchome – jeziora przybrzeżne |
Odpowiedź:
1. Ojcowski – G
2. Bieszczadzki – H
3. Słowiński – B
Matura z geografii 2012 poziom podstawowy — łatwa czy trudna?
Rozwiązałeś maturę z geografii 2012? Pochwal się w komentarzu. Jak Ci poszło, co sprawiło największą trudność i dlaczego.
Wersję w pliku pdf możesz pobrać tutaj:
0 Comments for “Matura z geografii 2012 poziom podstawowy – arkusz i odpowiedzi”