Historyczne centrum miasta Awinion

Centrum miasta Awinion to dawna siedziba papieży i urocze prowansalskie miasto. Jeśli słysząc nazwę Awinion do głowy przychodzi ci jedynie słynny most, koniecznie sprawdź, jakie inne atrakcje warto zobaczyć w okolicy.

Centrum miasta Awinion – położenie geograficzne

Miasto Awinion leży we Francji w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże i Alp Francuskich w departamencie Vaucluse oraz nad brzegiem rzeki Rodanu, niedaleko ujścia rzeki Durance. Miasto jest przede wszystkim centrum kulturalnym i turystycznym. Współrzędne geograficzne tego miasta są następujące: szerokość:43°56′54″N, długość: 4°48′32″E i wysokość nad poziomem morza: 31 m. Liczba ludności oscyluje wokół 100 tys.

Centrum miasta Awinion – historia

Historia Awinionu sięga jeszcze czasów rzymskich. Wówczas powstała niewielka osada Avenio. Żeglowna rzeka Rodan przyczyniła się do przekształcenia i rozwoju osady w miasto Awinion należące wówczas do francuskiej Prowansji. Pomimo francuskiego nadzoru stanowiło ono ważny ośrodek handlu. Jego wielkość i znaczenie zaczynają się jednak w XIII i XIV wieku.

Najbardziej znamienne fakty historyczne miasta Awinion z powyższego okresu dotyczą tzw. niewoli awiniońskiej papieży. Tak nazywa się okres od 1309 do 1377 r. Awinionu, z przerwą w latach 1367-1370, w którym papieże rezydowali w posiadłościach kościelnych w tym mieście. Byli zatem uzależnieni od królów Francji.

Przebieg niewoli awiniońskiej

Niewola awiniońska wynikła z konfliktu między królem francuskim Filipem IV Pięknym, a papieżem Bonifacym VIII. Spór między nimi dotyczył spraw podatkowych i odpowiednich represji fiskalnych. Zatarg między Filipem IV Pięknym a papieżem zakończył się pojmaniem Bonifacego VIII w 1303 r. i uwięzieniem go w Anagni we Włoszech. Zaistniały spór częściowo załagodził następca Bonifacego, Benedykt XI (1303-1304). Natomiast przełom nastąpił podczas pontyfikatu Klemensa V (1305-1314), który był arcybiskupem Bordeaux. Pod naciskiem Filipa Pięknego oraz w związku z zamieszkami antyfeudalnymi we Włoszech i w Państwie Kościelnym, Klemens V zgodził się na przeniesienie swojej siedziby do Awinionu w 1309 roku.

Nastąpiło zatem całkowite uzależnienie papieża od króla francuskiego, które trwało do 1377 r. Następcy Klemensa V odkupili miasto z przyległościami. Wówczas to wybudowali oni w Awinionie imponujący kompleks pałacowy. Jednak przed jego budową wzniesiono liczne budowle sakralne, kaplice i kościoły, a także rezydencje, w których osiedlali się biskupi i świeccy dostojnicy. Ponadto założono tu również uniwersytet. Następnie stopniowo rozbudowywano pałac i okalano go ogrodami. Dość długi okres przebywania papieży w Awinionie, czyli poza Rzymem miał olbrzymi wpływ na utratę ich autorytetu oraz wpływów politycznych.

Koniec niewoli awiniońskiej

Kiedy zatem groziło to utratą Państwa Kościelnego wówczas papież Urban V zdecydował się w 1367 r. na powrót do Rzymu, ale nie na długo. Po trzech latach bowiem pod naciskiem kardynałów francuskich osiedlił się znów w Awinionie. Wybawcą z niewoli papieży został dopiero Grzegorz XI (1370-1378), który w 1377 r. za namową św. Katarzyny Sieneńskiej przeniósł siedzibę papiestwa do Rzymu. Nie mniej jednak sam powrót nie zażegnał kryzysu.

W 1378 r. wybrano w Rzymi​e następcę Grzegorza XI tj. Urbana VI. W tym właśnie czasie kler francuski wybrał antypapieża tj. Klemensa VII. Od tego czasu wybrano szereg antypapieży rezydujących w Awinionie. Powstała tzw. wielka schizma zachodnia, która zakończyła się dopiero po soborze w Konstancji w 1417 r. Pod koniec XIV wieku Awinion był już miastem o sławie porównywalnej z Paryżem czy Londynem.

Począwszy od rewolucji francuskiej Awinion zaczął się chylić ku upadkowi. Pałac biskupi najpierw został splądrowany, a potem zrobiono w nim więzienie i archiwum. Dopiero w XX wieku utworzono w pałacu muzeum, które pozwoliło zachować jego obecną kondycję.

Centrum miasta Awinion – zabytki

Fakty historyczne Awinionu w XIV wieku doprowadziły do powstania określania Awinionu jako miasta papieży. W tym bowiem okresie dziejowym powstało nazywane dzisiaj historyczne centrum Awinionu, jako uznanie świetnie zachowanej średniowiecznej architektury sakralnej, świeckiej i militarnej. A także kulturowego wpływu na Europę XIV i XV wieku. W skład tego historycznego centrum Awinionu wchodzą: Pałac Pieski, Zespół Biskupi i Most Awinion.

Pałac Papieski

Pałac Papieski (Palais des Papes) jest jedną z najwspanialszych budowli architektury gotyckiej XIV wieku. Oprócz walorów historycznych ma też charakter wyjątkowej, ogromnej budowli militarnej. Nazywa się go „najlepiej umocnionym domem na świecie”. Jest to jednak przepiękny, zbudowany z białego kamienia obiekt o powierzchni 15 tys. m2. Tworzy on z miastem i Rocher des Doms jednorodny zespół i mało spotykany krajobraz. Wewnętrzne zdobienia odzwierciedlają blask papieskiego dworu i jego artystyczne ambicje.

Pałac ten składa się z dwóch części. Stary Pałac (Vieux Palais) jest położony na północy, bliżej katedry Notre-Dame-des-Doms i posiada surowy i oszczędny styl. Zbudowano go za panowania Benedykta XII. Najbardziej charakterystycznymi jego częściami są rozległa Sala Konsystorza, która prowadzi do Kaplicy św. Jana. Ozdobiona jest ona przez Giovannettiego, a nad nią widnieje Tinel, czyli Sala Biesiad zdobiona przez tego samego artystę.

Druga część to Nowy Pałac (Neuf Palais) położony na południu, który ufundowany został przez papieża Klemensa VI. W niej mieszczą się prywatne apartamenty papieskie, pokój dzienny Klemensa VI, Stag Room, ozdobiony bardzo ważnymi freskami przedstawiającymi wiejskie sceny. Z tego pokoju można wejść do Wielkiej Kaplicy Pałacu Neuf.

Pałac ten ma ciężkie sklepienie, wzmocnione ogromnym latającym przyporem, który dochodzi do sąsiedniej ulicy. Zachodnie jego skrzydło znane jako Skrzydło Wielkich Dostojników zajmowane jest przez Wielką Widownię (Salę Wielkiej Widowni) lub Salę Sprawiedliwości. Nad całością góruje 52-metrowa Wieża Trouillas. Jest ona jedną z największych średniowiecznych wież.

Katedra Notre Dame des Doms i Mały Pałac

Katedra przylega do Starego Pałacu. Jest ona najstarszą wciąż zachowaną budowlą sakralną Awinionu pochodzącą z 1150 r. Gotyckie kaplice wznoszono między XIV a XVII wiekiem. Na szczycie wieży katedry stoi złocony posąg Madonny. Natomiast apsydę rozebrano i odbudowano w powiększonej formie w latach 1671-72. Spowodowało to zniszczenie średniowiecznego klasztoru.

Natomiast w środku katedry zbudowano w XII w. oryginalny romański ołtarz oraz ładne grobowce w stylu gotyku płomienistego. Pochowani zostali w nich Jan XXII i Benedykt XII. Charakterystyczny jest też XIII-wieczny tron biskupi z białego marmuru, który stoi przy wejściu na chór. Udekorowano go ornamentem zwierzęcym, symbolizującym św. Marka i Łukasza. W czasie rewolucji francuskiej katedrę okradziono, a w 1822 r. przywrócono ją do właściwej funkcji. Petit Palais założono w 1317 roku. Stanowił on pierwotną rezydencją biskupów Awinionu. Później, w XIV i XV wieku rozbudowano go.

Mury obronne i most św. Bénézeta

Mury obronne (Les Remparts) otaczają całą starówkę Awinionu. Mają one długość 4,5 km i pochodzą z  XIV w. Posiadają one 39 wież i 7 bram. Tak zachowane mury to unikat na skalę całej Francji i Europy. Miały one za zadanie opóźniać wdarcie się nieprzyjaciół do miasta. Natomiast samą obronę miał zapewnić pałac papieski stanowiący twierdzę nie do zdobycia. Mury stanowiły także skuteczną zaporę przeciwko wodom nieuregulowanego Rodanu. Ostatnim najsłynniejszym zabytkiem Awinionu jest most Pont Saint-Bénézet, a raczej jego pozostałości wraz z romańską kaplicą św. Mikołaja, patrona flisaków. Pochowano w niej św. Bénézeta, który według legendy, był inicjatorem budowy mostu.

Centrum miasta Awinion – ciekawostki

Z miastem Awinion wiążą różne legendy-ciekawostki. Jedna z nich dotyczy Mostu Bénézeta, który stanowił połączenie między Pałacem a pieskim a Villeneuve. Tam kardynałowie wznosili swoje podmiejskie wille, chcąc uciec od zanieczyszczeń i szumu. Należy dodać, że Petrarka nazywał Avignon najbardziej śmierdzącym miastem świata. Z mostem tym związana jest legenda. Opowiada ona o tym, że niejaki Bénézet, miejscowy pasterz, od którego pochodzi nazwa budowli, otrzymał nakaz połączenia brzegów Rodanu od samego Boga. Bóg bowiem przemówił do niego, gdy ów pasterz pasł swoją trzodą i nawet zesłał anioła towarzyszącego  mu podczas wizyty u biskupa. Duchowny miał pomóc w tej sprawie.

Natomiast hierarcha nakazał Bénézetowi, aby udowodnił, że ta sprawa ma charakter pozaziemski. Pasterz zatem dźwignął wielką i ciężką skałę i zaniósł ją sprzed pałacu biskupiego na brzeg Rodanu. Mieszkańcy Awinionu widząc ten niewątpliwy cud założyli tzw. „Bractwo Mostowe” i przeprowadzili zbiórkę pieniędzy na budowę mostu. Do dziś zachowała się romańska kaplica, w której rzekomo pochowano pasterza.

Jeszcze inne ciekawostki

Inna ciekawostka związana jest z corocznym festiwalem teatralnym odbywającym się na moście Pont Saint-Bénézet. Można tutaj obejrzeć spektakle taneczne, które nawiązują do słynnej piosenki, wywodzącej się ze średniowiecznej przyśpiewki: Sur le Pont d’Avignon inaczej Na moście w Awinion. Piosenka ta opowiada o zabawach na moście, a jej kolejne zwrotki wymieniają tańczących panów, damy, żołnierzy i muzyków. Należy nadmienić, że okolica mostu nad Rodanem stanowiła lubiane miejsce rozrywki mieszkańców miasta. W Polsce tytuł: Na moście w Awinion kojarzy się głównie z wierszem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który do muzyki Andrzeja Zaryckiego śpiewała Ewa Demarczyk, a także grupa Budka Suflera.

Jeszcze inną ciekawostką jest to, że w Sali Konsystorzowa (Consistoire) pałacu papieskiego, w której jest galeria portretów papieży, a sam sala była miejscem zebrań najwyższej rady Kościoła odbywały się także różne inne ceremonie w tym miejscu debatowali kardynałowie, byli przyjmowani monarchowie i ambasadorowie, również posłowie z Polski. Właśnie w niej wydano zgodę na koronację Władysława Łokietka..

Na rynku miasta Awinion znajduje się słynna karuzela z pozytywką. Nie brakuje chętnych na przejażdżki, a właściciel słynnej karuzeli ma kota, który często kręci się w kółko razem z roześmianymi dziećmi.

Centrum miasta Awinion – kultura / znani mieszkańcy

Kultura

W Awinionie nie tylko ważne są jego zabytkowe budowle i muzea. Jest on bowiem miastem, w którym tętni typowe życie wraz z imprezami kulturalnymi, szczególnie nastawionymi na turystów. Co roku odbywa się tutaj Teatralny Festiwal Awinioński. Funkcjonuje on od ponad 60 lat i jest największym tego typu wydarzeniem na świecie. Pierwsza edycja festiwalu została zorganizowana w 1947 przez Jeana Vilara, a dziś w festiwalu bierze udział ponad 40 państw. Co roku przyciąga on miliony widzów oraz tysiące artystów szukających miejsca promocji swojej sztuki.

W ponad stu teatrach dziennie granych jest ponad tysiąc spektakli teatralnych krajowych i zagranicznych. Sztuki są różnorodne, w tym komedie i dramaty. Ten festiwal jest po prostu świętem, bardzo charakterystycznym, podczas którego miasto ożywa i jego mieszkańcy wraz z gośćmi z zagranicy. Przy obsłudze festiwalu pracuje ponad 2500 osób. Imprezie tej towarzyszy targ, na którym można kupić różne artystyczne gadżety, książki, plakaty. Odbywają się również pokazy filmów alternatywnych i liczne artystyczne imprezy bezpośrednio na ulicach miasta.

Dzięki organizacji DRAMEDUCATION można dołączyć do grona osób, które przeżyły Festival d’Avignon OFF. Ma ona na celu promocję i rozwój kultury i edukacji teatralnej i językowej, skupiając się na języku francuskim, nauczaniu tego języka poprzez teatr oraz rozwijaniu współpracy edukacyjno – kulturalnej francusko-polskiej.

Inne zdobycze kultury

Poza festiwalem w Awinionie można oglądać i zwiedzać oczywiście zabytkowe centrum, ale nie tylko. Najpierw można obejrzeć majestatyczny Pałac Papieski ze wspaniale zdobionymi, ale pustymi komnatami. Z wierzchu budowla jest naprawdę bardzo okazała. Naprzeciwko pałacu jest Hôtel des Monnaies z barkową fasadą ozdobioną płaskorzeźbami. Następnie Mały Pałac Awinionu, a w nim oglądamy kolekcję malarstwa, z Madonną z Dzieciątkiem Botticellego.  Po czym można odpoczywać wśród szumu drzew pięknego ogrodu z sadzawką Jardin du rocher des Doms. Zobaczymy z niego rzekę Rhones, wieżę Filipa Pięknego, most Saint-Bénézet, a także fort Saint-André z dwiema bliźniaczymi wieżami.

W osiemnastowiecznych rezydencjach Hôtel de Caumont i Hôtel Montfaucon jest wystawiona kolekcja sztuki Lamberta. Natomiast w barokowej posiadłości l’Hôtel de Villeneuve-Martigna jest Muzeum Calvetmań. Warte do obejrzenia są też freski w kaplicy Saint-Martial przedstawiające życie świętego Martiala autorstwa Matteo Giovanettiego. Warto też zajrzeć do kolegiaty Saint-Agricol d’Avignon. Warto jest też zwrócić uwagę na żółtą bryłę gotyckiego kościoła Celestynów z XIV wieku. Jeżeli interesujemy się Malarstwem to znajdziemy je w Musée Calvet, a rzeźbiarstwem to pójdziemy do Musée Lapidaire.

Znani mieszkańcy

Przede wszystkim papieże tj. Klemens V, Jan XXII, Benedykt XII, Klemens VI, Urban V i Grzegorz XI. Natomiast antypapieże to: Klemens VII i Benedykt XIII.. Inni znani ludzie Awinionu to: Francesco Petrarka – poeta, Simone Martini – malarz i Lippo Memmi Filippo di Memmo – malarz.

6.      Centrum miasta Awinion – UNESCO (kryteria rok)

Historyczne centrum Awinionu: Pałac Papieski, Zespół Biskupi i Most Awinionu zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1993 roku w uznaniu świetnie zachowanej średniowiecznej architektury sakralnej, świeckiej i militarnej, a także kulturowego wpływu na Europę XIV i XV wieku.

Centrum to spełniło trzy kryteria oceny UNESCO, a mianowicie:

(I): Zespół zabytków historycznego centrum Awinionu stanowi znakomity przykład średniowiecznej architektury kościelnej, administracyjnej i wojskowej.

(II): Historyczne centrum Awinionu świadczy o ważnej wymianie wpływów, która promieniowała na szeroki obszar Europy w XIV i XV wieku, w szczególności w dziedzinie sztuki i architektury.

(IV): Historyczne centrum Awinionu to wybitna grupa późnośredniowiecznych budynków związanych z ważnym epizodem w historii papiestwa.