Stara matura z geografii 2018 poziom rozszerzony – arkusz i odpowiedzi

Stara matura z geografii 2018 poziom rozszerzony odbyła się 14 maja 2018 roku o godzinie 14:00. Na napisanie poziomu rozszerzonego maturzyści mieli 180 minut, czyli standardowe 3 godziny. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 60.

Stara matura z geografii 2018 poziom rozszerzony — pytania i odpowiedzi

Zadania od 1. do 8. wykonaj na podstawie barwnej mapy przedstawiającej fragment wschodniej części Sudetów.

Zadanie 1. (1 pkt)

Na fotografii przedstawiającej panoramę Lądka-Zdroju literą A oznaczono górę Trojak (F4).

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Fotografię wykonano ze stoku wzniesienia

A. Konik (C3).
B. Strzybnik (E3).
C. Radoszka (B3).
D. Kadzielna (G4).

Odpowiedź:

C.

Zadanie 2. (1 pkt)

Zaznacz wartość azymutu zmierzonego z punktu widokowego na górze Trojak (F4) w kierunku ruin zamku Karpień (G5).

A. 90º
B. 135º
C. 180º
D. 225º

Odpowiedź:

B.

Zadanie 3. (1 pkt)

Podaj nazwy metod kartograficznych, za pomocą których przedstawiono na mapie:

• kamieniołomy ………………………………………………………………….
• ukształtowanie powierzchni ………………………………………………

Odpowiedź:

metoda sygnaturowa
metoda izolinii (izarytmiczna) / metoda poziomicowa

Zadanie 4. (1 pkt)

Odszukaj na załączonej mapie opisane obiekty i wpisz do tabeli ich nazwy własne.

Opis obiektu	Nazwa obiektu
Grupa skalna znajdująca się na zachodnim stoku Królówki (F5), w obrębie której wznoszą się skały: Iglica, Skalny Ząb, Trzy Ambony.
Położony na granicy państwowej szczyt o wysokości 900 m n.p.m., na którym znajduje się wieża widokowa.
Dawna sztolnia położona na północ od miejscowości Lądek-Zdrój przy czerwonym szlaku prowadzącym na Strzybnik (E3).

Odpowiedź:

Sztolne Skały,
Borówkowa (Boruvkova h.),
Pieczara Zbójników

Zadanie 5. (2 pkt)

Na jednym ze szczytów przedstawionych na mapie wysokość Słońca w momencie górowania w dniu 23 września wynosiła 39º38′.

Oblicz szerokość geograficzną szczytu, na którym wykonano pomiar. Podaj nazwę tego szczytu.

Obliczenia:

 

Szerokość geograficzna szczytu: ……………………………….
Nazwa szczytu: ……………………………………………………….

Odpowiedź:

h =90º ‒ ϕ
φ = 90º ‒ h
φ = 90º ‒ 39º38′
φ = 50º22′N
Szerokość geograficzna szczytu: 50º22′N
Nazwa szczytu: Strzybnik

Zadanie 6. (2 pkt)

Uzasadnij czterema argumentami, że Lądek-Zdrój jest miejscowością o dużej atrakcyjności turystycznej. W odpowiedzi uwzględnij walory turystyczne i elementy zagospodarowania turystycznego.

1. ……………………………….
2. ……………………………….
3. ……………………………….
4. ……………………………….

Odpowiedź:

Walory turystyczne:
− Urozmaicona rzeźba terenu, np. liczne grupy skalne, jaskinia.
− Liczne obiekty antropogeniczne do zwiedzania, np.: kościoły, kapliczki, ruiny zamku,
zabytki techniki.
− Występowanie źródeł wód mineralnych, domów uzdrowiskowych, pijalni wód mineralnych.

Zagospodarowanie turystyczne:
− Liczne szlaki turystyczne piesze, rowerowe, narciarskie, wyciągi narciarskie, szlak konny.
− Dobrze rozwinięta baza noclegowa i żywieniowa, np.: hotele, pensjonaty, kempingi, domy
wypoczynkowe, restauracje.

Zadanie 7. (1 pkt)

Wymień trzy formy turystyki kwalifikowanej uprawianej na obszarze przedstawionym na mapie.

1. ……………………………….
2. ……………………………….
3. ……………………………….

Odpowiedź:

− turystyka piesza/górska
− wspinaczka górska
− turystyka rowerowa
− narciarstwo/turystyka narciarska
− jeździectwo/turystyka jeździecka

Zadanie 8. (1 pkt)

Turysta, który przez lornetkę obserwuje panoramę z punktu widokowego znajdującego się koło Źródła św. Antoniego (F5), nie może zobaczyć szczytów niektórych wzniesień.

Uzasadnij, dlaczego turysta nie może z punktu widokowego znajdującego się koło Źródła św. Antoniego (F5) zobaczyć szczytu wzniesienia Pustki (G5).

……………………………….

Odpowiedź:

Szczyt wzniesienia Pustki jest zasłonięty przez stok wzniesienia Królówka.

Zadanie 9. (2 pkt)

Na rysunku przedstawiono położenie geograficzne dwóch wybranych punktów.

a) Który z punktów ‒ 1 czy 2 ‒ porusza się z większą prędkością liniową wynikającą z ruchu obrotowego Ziemi? Uzasadnij odpowiedź.

Z większą prędkością liniową porusza się punkt ……………… .
Uzasadnienie: ……………………………….

b) W którym punkcie ‒ 1 czy 2 ‒ wysokość, na której góruje Słońce 22 czerwca, jest większa? Uzasadnij odpowiedź.

Wysokość Słońca w momencie górowania jest większa w punkcie ……………… .
Uzasadnienie: ……………………………….

Odpowiedź:

a)
Punkt 1 porusza się z większą prędkością liniową niż punkt 2, gdyż jest położony w niższej szerokości geograficznej (bliżej równika), a wraz ze zmniejszaniem się szerokości geograficznej zwiększa się długość drogi, którą punkt musi pokonać w ciągu doby.
b)
2.
W dniu 22 czerwca Słońce góruje na większej wysokości nad horyzontem w punkcie 2, gdyż ten punkt znajduje się bliżej zwrotnika Raka, nad którym Słońce w tym dniu góruje w zenicie.

Zadanie 10. (2 pkt)

Na rysunku przedstawiono plan batymetryczny północnego fragmentu jeziora Narie, położonego w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Izobaty poprowadzono co 5 metrów.

a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Misa jeziora przedstawionego na rysunku powstała w wyniku

A. erozyjnej działalności wód płynących pod lądolodem.
B. zatarasowania odpływu wód przez materiał morenowy.
C. działalności lodu lodowcowego w cyrku lodowcowym.
D. wytopienia się bryły martwego lodu pozostawionego przez lodowiec.

b) Zaznacz nazwę jeziora, którego misa ma genezę podobną do genezy misy jeziora przedstawionego na rysunku.

A. Druzno
B. Gopło
C. Łebsko
D. Włocławskie

Odpowiedź:

a) A.

b) B.

Zadanie 11. (3 pkt)

Na wykresach przedstawiono przebieg średniej miesięcznej temperatury powietrza w ciągu roku dla stacji meteorologicznych A, B, C, D położonych w różnych strefach klimatycznych.

a) Podaj literę oznaczającą stację meteorologiczną, której klimat charakteryzuje się największym kontynentalizmem. Uzasadnij wybór, uwzględniając dane przedstawione na wykresie.

Litera: …………..

Uzasadnienie:

……………………………….

b) Przyporządkuj każdej strefie roślinnej wymienionej w tabeli wykres rocznego przebiegu temperatury powietrza, sprzyjającej rozwojowi roślin typowych dla tej strefy. Wpisz do tabeli właściwe litery.

Strefa roślinna	Wykres dla stacji meteorologicznej (wpisz literę)
makia
tajga
wilgotny las równikowy

Odpowiedź:

a)
D. W stacji D występuje największa ‒ spośród przedstawionych na wykresie ‒ wartość rocznej amplitudy temperatury powietrza.

b)
B, D, A,

Zadanie 12. (2 pkt)

a) Przyporządkuj do opisów typy wezbrań występujących w Polsce. Wpisz do tabeli odpowiednie nazwy wezbrań, wybrane z podanych poniżej.

• opadowe nawalne
• opadowe rozlewne
• roztopowe
• sztormowe
• zatorowe

Opis wezbrania	Nazwa wezbrania
Najczęściej występuje zimą na wybrzeżu podczas występowania silnych wiatrów północnych.
Powstaje wskutek gwałtownego tajania pokrywy śnieżnej, które bywa niejednokrotnie nasilone z powodu deszczu padającego w tym okresie.
Wywołane jest gwałtownymi, krótkotrwałymi opadami o lokalnym zasięgu. Bywają przyczyną znacznych strat w zagospodarowaniu terenu.

b) Zaznacz dwa typy wezbrań charakterystyczne dla półrocza chłodnego i największych rzek w pasie nizin środkowopolskich.
A. zatorowe
B. sztormowe
C. roztopowe
D. opadowe nawalne
E. opadowe rozlewne

Odpowiedź:

a) sztormowe, roztopowe, opadowe nawalne

b) A., C.

Zadanie 13. (1 pkt)

Powódź jest zjawiskiem przyrodniczym, które powoduje określone straty materialne. Wielkość tych strat jest często większa na skutek nierozważnej działalności człowieka.

Podaj dwa przykłady działań człowieka przyczyniających się do wzrostu zagrożenia powodziowego

1. ………………………………..
2. ……………………………….

Odpowiedź:

• Wylesianie.
• Brak wałów przeciwpowodziowych lub ich niewystarczające zabezpieczenie.
• Brak zbiorników retencyjnych lub ich niedostateczna liczba.
• Asfaltowanie/betonowanie dolin rzecznych przyczyniające się do zwiększenia ilości wody spływającej do rzek.
• Zabudowa terasy zalewowej.

Zadanie 14. (1 pkt)

Na rysunku przedstawiono profile podłużne trzech rzek, których źródła położone są na takiej samej wysokości n.p.m. Literami A, B, C zaznaczono punkty położone w takiej samej odległości od źródeł tych rzek.

Podaj odcinek rzeki (od źródła do punktu A, B albo C), na którym siła erozyjna wody jest największa. Uzasadnij odpowiedź wyłącznie na podstawie rysunku.

Największa siła erozyjna wody jest na odcinku rzeki od źródła do punktu ……….. .

Uzasadnienie:
……………………………….

Odpowiedź:

C.
Na odcinku od źródła do punktu C spadek rzeki jest większy niż na odcinkach od źródła do punktów A i B.

Zadanie 15. (2 pkt)

Permska formacja solonośna jest głównym źródłem pozyskiwania soli kamiennej w Polsce. Poniżej przedstawiono przekrój geologiczny przez wysad solny.

a) Uzupełnij schemat, tak aby ilustrował w kolejności od najstarszego do najmłodszego wydarzenia geologiczne, które zaszły na obszarze przedstawionym na rysunku. Wpisz we właściwe miejsca odpowiednie litery.

A. Utworzenie się płaszczowiny.
B. Sedymentacja piaskowców i wapieni.
C. Sedymentacja ewaporatów w warunkach morskich.
D. Nagromadzenie osadów polodowcowych i ich denudacja.
E. Powstanie przedczwartorzędowej powierzchni zrównania.
F. Wciśnięcie warstw solonośnych w młodsze warstwy skalne.

wydarzenie najstarsze -> wydarzenie najmłodsze
C ->

b) Uzasadnij, odnosząc się do przekroju geologicznego, dlaczego podjęto wydobycie soli kamiennej na Kujawach.

………………………………..

Odpowiedź:

a) B-F-E-D

b)
− Złoża soli dzięki obecności wysadu zalegają tutaj stosunkowo płytko (ok. 300 m) i dlatego ich eksploatacja jest opłacalna i możliwa z technicznego punktu widzenia.
− Wysad solny stanowi duże, zwarte złoże, które dzięki temu jest opłacalne w eksploatacji.

Zadanie 16. (1 pkt)

Na fotografii przedstawiono skamieniałość przewodnią występującą na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Uzupełnij zdania. Wpisz w wyznaczonych miejscach jedno z określeń podanych w nawiasach, tak aby zdania były poprawne.

1. Na podstawie skamieniałości przewodniej przedstawionej na fotografii można określać wiek (względny / bezwzględny)  ……………………………………………. skał.
2. Na fotografii przedstawiono skamieniałość przewodnią charakterystyczną dla ery (paleozoicznej / mezozoicznej) …………………………………………….. .
3. Na fotografii przedstawiono skamieniałość (amonita / trylobita) ………………………………….. .

Odpowiedź:

względny, mezozoicznej, amonita

Zadanie 17. (1 pkt)

Turysta zaplanował wycieczkę, której trasa przebiega wzdłuż polskiego wybrzeża: od granicy z Niemcami, aż do granicy z Rosją. Na trasie tej wycieczki są cztery obiekty spośród oznaczonych literami A−E.

Ułóż właściwe obiekty w odpowiedniej kolejności zgodnie z trasą wycieczki. Wpisz w każdą komórkę schematu literę, którą oznaczono odpowiednią nazwę obiektu geograficznego.

A. jezioro Łebsko
B. klif w Jastrzębiej Górze
C. Mierzeja Wiślana
D. klif na wyspie Wolin
E. jezioro Gopło

 

Odpowiedź:

D-A-B-C

Zadanie 18. (2 pkt)

Na fotografii A przedstawiono obiekt geologiczny zbudowany z granitu, a na fotografii B ‒ obiekt geologiczny zbudowany z piaskowca kwarcytowego.

Uzupełnij tabelę określeniami podanymi poniżej. Wpisz nazwy parków narodowych, w których występują obiekty geologiczne przedstawione na fotografiach, oraz podaj przyczynę powstania tych obiektów.

Park narodowy: Drawieński, Karkonoski, Poleski, Świętokrzyski.
Przyczyna: deflacja, krasowienie, wietrzenie mrozowe, abrazja.

Fotografia	Park narodowy	Przyczyna powstania obiektów geologicznych
A
B

Odpowiedź:

A. Karkonoski
B. Świętokrzyski
Przyczyna: wietrzenie mrozowe

Zadanie 19. (2 pkt)

Na mapie oznaczono numerami od 1 do 4 obszary występowania czterech wybranych typów gleb.

a) Podaj numer, którym oznaczono na mapie obszar występowania gleby o zawartości próchnicy większej niż w glebach występujących na pozostałych zaznaczonych obszarach.

……………………………….

Poniżej przedstawiono profil jednego z typów gleb strefowych.

b) Podaj numer oznaczający na mapie obszar występowania typu gleby, której profil przedstawiono na rysunku.

……………………………….

Odpowiedź:

a) 3.

b) 2.

Zadanie 20. (3 pkt)

Na mapie oznaczono numerami od 1 do 4 wybrane strefy roślinne w Afryce, z których trzy przedstawiono na fotografiach A−C.

Uzupełnij tabelę. Wpisz obok każdego opisu:

• numer, którym oznaczono na mapie zasięg występowania strefy roślinnej
• literę oznaczającą fotografię, na której przedstawiono strefę roślinną
• nazwę strefy roślinnej wybraną spośród podanych.

• makia
• pustynia
• sawanna
• wilgotny las równikowy

Opis strefy roślinnej	Numer na mapie	Literowe oznaczenie fotografii	Nazwa strefy roślinnej
Dominują wieloletnie, sucholubne trawy o twardych, ostrych liściach. Spośród drzew charakterystyczne są akacje i baobaby, które tracą liście w suchej porze zimowej.
Strefa roślinna o największym zróżnicowaniu gatunkowym na Ziemi składająca się głównie z wiecznie zielonych drzew. Roślinność ułożona jest warstwowo.
Suchy i skrajnie suchy klimat tej strefy nie stwarza dogodnych warunków do rozwoju pokrywy roślinnej. Typowe rośliny tej strefy to sukulenty, kserofity i halofity.

Odpowiedź:

3, B, sawanna
4, C, wilgotny las równikowy
2, A, pustynia

Zadanie 21. (2 pkt)

W tekście przedstawiono informacje o działalności człowieka w zlewni Jeziora Rudolfa.

Bezodpływowe Jezioro Rudolfa (zwane też Jeziorem Turkana) znajduje się na skraju afrykańskiego Wielkiego Rowu Wschodniego. Około 90 proc. wody słodkiej znajdującej się w jeziorze dostarcza rzeka Omo. Na obszarze dorzecza tej rzeki rząd Etiopii zamierza znacząco zwiększyć wielkość zbiorów trzciny cukrowej oraz bawełny. Dlatego powierzchnia upraw na tym obszarze znacznie się zwiększy.

Na podstawie: Jezioro Rudolfa, „National Geographic”, sierpień 2015.

Podaj przykład negatywnej zmiany, jaka może nastąpić w środowisku przyrodniczym Jeziora Rudolfa w wyniku opisanego w tekście planowanego działania człowieka. Wyjaśnij, uwzględniając związek przyczynowo-skutkowy, w jaki sposób do tej zmiany może dojść.

Zmiana w środowisku przyrodniczym: ……………………………….
Wyjaśnienie:……………………………….

Odpowiedź:

− Zmniejszenie się powierzchni jeziora.
Wyjaśnienie: Nadmierne wykorzystanie wody do celów rolniczych może spowodować ograniczenie ilości wody dostarczanej do jeziora przez rzekę Omo, w wyniku czego może dojść do zmniejszenia się jeziora.
− Wzrost zasolenia jeziora.
Wyjaśnienie: Nadmierny pobór wody z rzeki Omo może zwiększyć zasolenie jeziora, co wpłynie na spadek przydatności wody do nawadniania.

Zadanie 22. (1 pkt)

W tabeli przedstawiono wybrane choroby występujące w krajach słabo i wysoko rozwiniętych gospodarczo.

Obok każdej choroby wpisz znak „+” przy grupie krajów, w których te choroby mają większy udział.

Odpowiedź:

Zadanie 23. (2 pkt)

W tabeli podano średnią liczbę kobiet przypadającą na 100 mężczyzn oraz współczynnik dzietności w wybranych krajach w 2013 roku.

a) Na podstawie informacji podanych w tabeli sformułuj wniosek odnoszący się do współczynnika maskulinizacji w krajach wysoko rozwiniętych i w krajach słabo rozwiniętych

………………………………..

b) Wyjaśnij związek istniejący w wielu krajach słabo rozwiniętych między liczbą dzieci przypadającą na jedną kobietę w wieku rozrodczym a wielkością współczynnika feminizacji

………………………………..

Odpowiedź:

a) W krajach wysoko rozwiniętych współczynnik maskulinizacji jest mniejszy niż w krajach słabo rozwiniętych.

b)

• W krajach słabo rozwiniętych duża rodność przyczynia się do krótszej długości życia kobiet, wskutek czego współczynnik feminizacji jest w tych krajach niski.
• W krajach słabo rozwiniętych, charakteryzujących się wysokim współczynnikiem urodzeń, rodzi się więcej chłopców niż dziewczynek.
• Liczne porody w warunkach niskiego poziomu higieny i wyżywienia w krajach słabo rozwiniętych przyczyniają się do nadumieralności kobiet, wskutek czego współczynnik feminizacji jest w tych krajach niski.

Zadanie 24. (2 pkt)

W tabeli przedstawiono wartości współczynnika dzietności w wybranych państwach w latach 1970 i 2013.

 

a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W powyższej tabeli literami X i Y oznaczono odpowiednio

A. Stany Zjednoczone i Kanadę.
B. Koreę Południową i Czad.
C. Polskę i Niemcy.
D. Niger i Somalię.

b) Podaj dwie społeczno-ekonomiczne przyczyny, które w większości państw świata przyczyniły się w znacznym stopniu do spadku wartości współczynnika dzietności od drugiej połowy XX w.

1. ……………………………….
2. ……………………………….

Odpowiedź:

a) B.
b)

• Wraz z rozwojem gospodarczym następuje zmiana dominującego w społeczeństwie modelu rodziny z wielodzietnej na małodzietną.
• Odkładanie w czasie przez kobiety decyzji o urodzeniu pierwszego dziecka.
• Upowszechnienie metod planowania rodziny.
• Realizacja przez kobiety ambicji edukacyjnych i zawodowych.
• Spadek analfabetyzmu kobiet.
• Migracje ludności ze wsi do miast.

Zadanie 25. (2 pkt)

Na wykresach przedstawiono strukturę produkcji energii elektrycznej według rodzajów elektrowni we Francji oraz w Kanadzie i Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Podaj dla każdego z państw główną przyczynę dużego udziału najważniejszego źródła energii w strukturze źródeł energii wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej.

Francja:
……………………………….

Kanada:
……………………………….

Zjednoczone Emiraty Arabskie:
……………………………….

Odpowiedź:

Francja:
− Wysoki poziom rozwoju społeczno-gospodarczego tego kraju umożliwia inwestycje w energetykę jądrową.
− Niskie zasoby surowców energetycznych.
Kanada:
− Duże zasoby powierzchniowych wód płynących.
ZEA:
− Duże zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego.

Zadanie 26. (2 pkt)

Na wykresach przedstawiono udział głównych producentów w strukturze wydobycia wybranych surowców energetycznych na świecie w 2012 roku.

Uzupełnij tabelę. Wpisz obok każdego opisu nazwę odpowiedniego surowca energetycznego, wybraną spośród podanych poniżej, oraz literę oznaczającą wykres przedstawiający strukturę wydobycia tego surowca.

• ropa naftowa
• gaz ziemny
• węgiel kamienny
• rudy uranu

Opis surowca energetycznego	Surowiec energetyczny	Literowe oznaczenie wykresu
Surowiec, który upowszechnił się w energetyce od końca lat 70. XX w., charakteryzujący się dużą wydajnością energetyczną. Funkcjonowanie elektrowni wykorzystujących ten surowiec budzi wiele kontrowersji.
Udział tego surowca zaczął maleć w połowie XX w. w związku ze wzrostem kosztów wydobycia spowodowanych wyczerpywaniem się korzystnie zalegających złóż oraz z wprowadzeniem restrykcyjnych norm w zakresie ochrony środowiska oraz rozpowszechnieniem innych źródeł pozyskiwania energii.
Szerokie zastosowanie tego surowca powoduje, że jego wydobycie nieustannie wzrasta i uważa się go za surowiec strategiczny. Niemal 1/3 jego wydobycia pochodzi z Bliskiego Wschodu.

Odpowiedź:

rudy uranu, B
węgiel kamienny, C
ropa naftowa, A

Zadanie 27. (2 pkt)

Na mapie przedstawiono przebieg jednego z rurociągów, którym transportuje się ropę naftową eksploatowaną na Bliskim Wschodzie. Literami oznaczono wybrane akweny i państwa.

Uzupełnij tabelę. Wpisz w puste komórki nazwy dwóch akwenów oraz nazwy dwóch państw oznaczonych na rysunku literami.

Wyszczególnienie	Nazwa akwenu lub państwa
akwen A
państwo B
państwo C
akwen D

Odpowiedź:

Zatoka Perska,
Irak,
Turcja,
Morze Śródziemne

Zadanie 28. (2 pkt)

Na wykresach przedstawiono zmianę wielkości wydobycia ropy naftowej w mln baryłek/dobę w dwóch wybranych państwach w latach 1990−2013. Strzałkami zaznaczono okresy najmniejszego wydobycia ropy naftowej w tych państwach.

a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Numerami 1 i 2 oznaczono wykresy charakterystyczne dla

A. Arabii Saudyjskiej i Turcji.
B. Norwegii i Włoch.
C. Kuwejtu i Iraku.
D. Chin i Japonii.

b) Podaj główną przyczynę spadku wydobycia ropy naftowej, wspólną dla dwóch państw, dla których wykonano wykresy, w okresie zaznaczonym na wykresach strzałką

……………………………………………………………………………………………………………………………

Odpowiedź:

a) C.

b) Konflikt zbrojny, w którym uczestniczyły Irak i Kuwejt.

Zadanie 29. (2 pkt)

Na wykresie przedstawiono wielkość połowów ryb morskich przez flotę rybacką Polski w latach 1970–2010.

Wymień dwa czynniki, które miały wpływ na zmiany wielkości połowu ryb morskich w Polsce w latach 1980−2010

1. ……………………………………………………………………………………………….
2. ……………………………………………………………………………………………….

Odpowiedź:

• Wprowadzenie licznych ograniczeń w połowach w celu zachowania naturalnych ekosystemów morskich.
• Wzrost kosztów połowów dalekomorskich i z tym związana ich nieopłacalność.
• Ograniczanie dostępu do łowisk dalekomorskich.
• Redukcja floty rybackiej.
• Limity połowów obowiązujące polskich rybaków po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.

Zadanie 30. (3 pkt)

Na mapie zaznaczono oraz opisano numerami 1−7 wybrane obszary, z których pięć to regiony chowu zwierząt.

a) Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdym wierszu numer oznaczający na mapie region, w którym dominuje podany typ chowu zwierząt.

Dominujący chów zwierząt	Region (wpisz numer)
chów trzody chlewnej
chów intensywny bydła mlecznego, drobiu i trzody chlewnej

b) Zapisz numery oznaczające na mapie trzy regiony, w których dominuje ekstensywny typ chowu zwierząt. Podaj czynnik przyrodniczy, wspólny dla tych trzech regionów zaznaczonych na mapie, sprzyjający rozwojowi tego typu chowu zwierząt.

Numery regionów: ……….. ……….. ………..
Czynnik przyrodniczy:……………………………….

Odpowiedź:

a) 6, 4

b)

• Dodatnie temperatury powietrza przez większą część roku lub przez cały rok.
• Duże powierzchnie naturalnych obszarów trawiastych.

Zadanie 31. (3 pkt)

Wody w Morzu Bałtyckim ulegają nadmiernej eutrofizacji spowodowanej zbyt dużą ilością zanieczyszczeń.

a) Utwórz model przyczynowo-skutkowy, przedstawiający procesy prowadzące do nadmiernej eutrofizacji wód Morza Bałtyckiego. Wpisz w wyznaczonych miejscach litery, którymi oznaczono odpowiednie sformułowania, wybrane z podanych poniżej.

A. Wzrost zasolenia w warstwie dennej.
B. Zakwity fitoplanktonu i masowy rozwój glonów.
C. Nadmierne użyźnianie wód Bałtyku związkami biogennymi.
D. Zwiększone odkładanie materii organicznej w warstwie dennej.
E. Wystąpienie deficytu tlenowego w wodzie morskiej w warstwie dennej.

b) Podaj trzy antropogeniczne przyczyny degradacji wód Morza Bałtyckiego

1. …………………………………………………………………………………………..
2. …………………………………………………………………………………………..
3. …………………………………………………………………………………………..

Odpowiedź:

a) C-B-D-E

b)

• Zanieczyszczenia niesione przez rzeki uchodzące do Bałtyku, m.in. substancje toksyczne (w tym metale ciężkie i produkty ropopochodne), substancje biogenne (azot, fosfor), bakterie i wirusy chorobotwórcze.
• Ścieki rolnicze (np. odchody z ferm zwierzęcych) i nawozy mineralne spływające z pól.
• Dopływ ścieków komunalnych (zawierających np. fosforany z detergentów).
• Ścieki przemysłowe.
• Zanieczyszczenia związane z rozwojem turystyki.
• Zanieczyszczenia usuwane do morza bezpośrednio ze statków i platform wiertniczych.

Zadanie 32. (2 pkt)

Region Półwyspu Skandynawskiego należy do obszarów atrakcyjnych dla turystów.

Wymień cztery przykłady przyrodniczych walorów turystycznych tego regionu

1. …………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………
3. …………………………………………………………………………………………
4. …………………………………………………………………………………………

Odpowiedź:

• Obecność dolin U-kształtnych, fiordów i jezior polodowcowych.
• Obecność lodowców fieldowych w Górach Skandynawskich.
• Występowanie zorzy polarnej oraz dni i nocy polarnych.
• Występowanie flory tundrowej i fauny charakterystycznej dla obszarów okołobiegunowych.
• Przylądek Nordkapp najdalej na północ wysunięty w Europie.

Zadanie 33. (1 pkt)

Na mapie zaznaczono ciemną barwą cztery wybrane państwa Europy.

W tabeli przedstawiono strukturę PKB według sektorów gospodarki w 2016 r. w Polsce oraz w dwóch państwach spośród czterech zaznaczonych na mapie.

Uzupełnij tabelę. Wpisz we właściwych wierszach państwa, które charakteryzują się podaną strukturą PKB. Dobierz państwa z zaznaczonych na mapie.

Odpowiedź:

Rumunia, Albania

Zadanie 34. (2 pkt)

Poniższe informacje odnoszą się do wybranych terytoriów na świecie o nieustalonym statusie politycznym w 2017 roku.

A. Była kolonia hiszpańska. Nie rozstrzygnięto sporów o przynależność tego terytorium. Jedno z sąsiednich państw bezprawnie wcieliło obszar do swego terytorium, ale społeczność międzynarodowa nie uznała tej decyzji.

B. Na terytorium trwa wojna między klanami od ponad 20 lat. Wskutek wojny domowej, chaosu, długotrwałej suszy oraz zaniku władzy centralnej występuje klęska głodu. Region zasłynął niechlubnie terroryzmem i piractwem morskim.

C. Terytorium, na którym jedno z państw należących do Unii Europejskiej nie może sprawować władzy z powodu okupacji przez inne państwo ‒ członka NATO. Społeczność międzynarodowa ‒ oprócz jednego państwa ‒ nie uznała deklaracji niepodległości tego terytorium.

D. Terytorium położone na obszarze państwa o liczebnej przewadze ludności wyznającej islam, ale zamieszkiwane głównie przez chrześcijan domagających się włączenia terytorium w obszar sąsiedniego państwa, z którym się utożsamiają.

E. Terytorium położone w Europie na obszarze jednego z państw, które należy do Wspólnoty Niepodległych Państw i graniczy m.in. z jednym z członków Unii Europejskiej. Deklaracja niepodległości tego terytorium jest uznawana tylko przez dwie inne republiki nieuznawane przez społeczność międzynarodową ‒ Abchazję i Osetię Południową.

Uzupełnij tabelę. Dobierz do terytoriów wymienionych w tabeli odpowiadające im informacje wybrane z podanych powyżej.

Odpowiedź:

D, C, A

Stara matura z geografii 2018 poziom rozszerzony — łatwa czy trudna?

Rozwiązałeś maturę z geografii 2018? Pochwal się w komentarzu, jak Ci poszło, co sprawiło największą trudność i dlaczego.Wersję w pliku pdf możesz pobrać tutaj: