Stara matura z geografii 2018 poziom podstawowy odbyła się 14 maja 2018 roku o godzinie 14:00. Na napisanie poziomu podstawowego maturzyści mieli 120 minut, czyli standardowe 2 godziny. Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 50.
Stara matura z geografii 2018 poziom podstawowy — pytania i odpowiedzi
Zadania od 1. do 6. wykonaj na podstawie barwnej mapy przedstawiającej fragment wschodniej części Sudetów.
Zadanie 1. (1 pkt)
Na północny wschód od Lądka-Zdroju przebiega granica państwa.
Podaj nazwę państwa, z którym graniczy obszar Polski przedstawiony na mapie.
……………………………….
Odpowiedź:
Republika Czeska / Czechy
Zadanie 2. (2 pkt)
Na fotografii zaznaczono strzałką kamieniołom, z którego pozyskuje się kruszywo bazaltowe.
a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Współrzędne geograficzne miejsca, w którym znajduje się kamieniołom przedstawiony
na fotografii, wynoszą
A. 50°23′25″N, 16°50′49″E
B. 50°21′08″N, 16°51′45″E
C. 50°21′37″N, 16°54′46″E
D. 50°21′32″N, 16°54′05″E
b) Podaj dwie zmiany w środowisku przyrodniczym widoczne na fotografii i spowodowane eksploatacją bazaltu.
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
C
Przykładowe odpowiedzi
- Zmiana ukształtowania powierzchni (powstanie wyrobiska).
- Ubytek powierzchni zajmowanej przez las.
- Zniszczenie pokrywy glebowej.
Zadanie 3. (1 pkt)
Turysta szedł czerwonym szlakiem turystycznym PTTK z kempingu w Lądku-Zdroju (C4) do miejscowości Orłowiec (C1). Po drodze mijał trzy obiekty, których opisy zamieszczono w tabeli w takiej kolejności, w jakiej mijał je turysta.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdym wierszu nazwę własną mijanego przez turystę obiektu, którego dotyczy opis.
Odpowiedź:
Przełęcz Pod Konikiem, Irena, kościół pw. św. Sebastiana
Zadanie 4. (1 pkt)
Oblicz odległość w linii prostej w terenie między szczytem Rasztowiec (C2) a szczytem Wójtowa (D2). Zapisz obliczenia.
Obliczenia:
Odległość wynosi …………………. km.
Odpowiedź:
Zadanie 5. (1 pkt)
Nierównomierne rozmieszczenie elementów sieci osadniczej na obszarze przedstawionym na mapie wynika m.in. z rzeźby tego terenu.
Sformułuj wniosek dotyczący związku rozmieszczenia sieci osadniczej na obszarze przedstawionym na mapie z rzeźbą tego obszaru.
……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Sieć osadnicza jest rozmieszczona głównie w dolinach.
- Na obszarach o większym nachyleniu gęstość zabudowy jest mniejsza.
Zadanie 6. (2 pkt)
Odszukaj na mapie odcinek pieszego niebieskiego szlaku turystycznego PTTK przedstawionego w polach mapy F4 i G5 oraz odcinek pieszego czerwonego szlaku turystycznego PTTK przedstawionego w polach mapy C4 i B5.
Uzasadnij trzema argumentami, że odcinek szlaku oznaczonego kolorem niebieskim (F4, G5) może być dla pieszego turysty bardziej atrakcyjny od odcinka szlaku oznaczonego kolorem czerwonym (C4, B5).
- ……………………………….
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
Na odcinku szlaku niebieskiego:
- rzeźba jest bardziej urozmaicona
- występuje większe zalesienie.
Tylko na odcinku szlaku niebieskiego:
- występują skały
- znajdują się ruiny zamku
- jest położony punkt widokowy.
Materiał źródłowy do zadań 7–8.
Na rysunku przedstawiającym oświetlenie Ziemi w dniu 23 września oznaczono numerami od 1. do 7. wybrane miejsca, dla których podano średnią roczną temperaturę powietrza.
Zadanie 7. (1 pkt)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
W dniu 23 września noc polarna rozpoczyna się w miejscu oznaczonym numerem
A. 1.
B. 2.
C. 6.
D. 7.
Odpowiedź:
A
Zadanie 8. (1 pkt)
Sformułuj wniosek dotyczący związku między wysokością Słońca w momencie górowania a średnią roczną temperaturą powietrza w umiarkowanych szerokościach geograficznych półkuli północnej.
……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowa odpowiedź:
Im większa wysokość Słońca w momencie górowania, tym wyższa średnia roczna temperatura powietrza.
Zadanie 9. (2 pkt)
Na rysunku przedstawiono dzienne drogi widomej wędrówki Słońca nad horyzontem wybranego miejsca na Ziemi.
Podczas ruchu obiegowego oś Ziemi jest nachylona do płaszczyzny ekliptyki.
Na podstawie rysunku wymień trzy astronomiczne konsekwencje ruchu obiegowego Ziemi i nachylenia jej osi.
- ……………………………….
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Zmiana wysokości górowania Słońca w ciągu roku.
- Zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca w ciągu roku.
- Zmiana drogi widomej wędrówki Słońca w ciągu roku.
- Zmiana długości trwania dnia i nocy w ciągu roku.
- Zmiana kąta padania promieni słonecznych w ciągu roku.
- Występowanie astronomicznych pór roku.
Zadanie 10. (2 pkt)
Podaj trzy przykłady zmian elementów pogody występujących podczas przechodzenia chłodnego frontu atmosferycznego.
- ……………………………….
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Wzrost zachmurzenia.
- Intensywny przelotny opad (deszczu, śniegu lub gradu).
- Wystąpienie burzy.
- Wystąpienie silnego i porywistego wiatru.
- Spadek temperatury powietrza.
- Stopniowy wzrost ciśnienia atmosferycznego.
Materiał źródłowy do zadań 11–12.
Na klimatogramach przedstawiono cechy klimatu Koszalina i Suwałk.
Zadanie 11. (2 pkt)
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeżeli informacja jest prawdziwa, albo F – jeżeli jest fałszywa.
- W Koszalinie i w Suwałkach najwyższe miesięczne sumy opadów atmosferycznych występują w lipcu. P F
- W obu miejscowościach luty jest najchłodniejszym miesiącem w roku. P F
- Roczna amplituda temperatury powietrza w Suwałkach wynosi około 12 ºC. P F
- Okres wegetacyjny w Suwałkach jest krótszy niż w Koszalinie. P F
Odpowiedź:
P, F, F, P
Zadanie 12. (2 pkt)
Na podstawie wykresów uzasadnij dwoma argumentami, że w Suwałkach klimat jest bardziej kontynentalny niż w Koszalinie.
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Roczna amplituda temperatury powietrza w Suwałkach jest wyższa niż w Koszalinie.
- Średnia temperatura powietrza stycznia w Suwałkach jest niższa niż w Koszalinie.
- Roczna suma opadów w Suwałkach jest mniejsza niż w Koszalinie.
- Zimy w Suwałkach są chłodniejsze niż w Koszalinie.
- Termiczna zima trwa dłużej w Suwałkach.
- Okres wegetacyjny trwa krócej w Suwałkach.
Zadanie 13. (2 pkt)
Zaklasyfikuj cztery skały wybrane z podanych poniżej. Wpisz ich nazwy w odpowiednie miejsca schematu.
- bazalt
- granit
- gnejs
- piaskowiec
- sól kamienna
- wapień
Odpowiedź:
granit, bazalt, piaskowiec, wapień
Zadanie 14. (1 pkt)
W tekście opisano wybrane trzęsienie ziemi.
Wstrząsy o sile 6 stopni w skali Richtera wystąpiły w sierpniu 2016 r. w środkowych Włoszech. Hipocentrum trzęsienia ziemi zlokalizowano na niewielkiej głębokości ok. 10 km w odległości ok. 80 km na południowy wschód od miasta Perugia. Wstrząsy odczuwalne były nawet w Rzymie, oddalonym o 150 km od epicentrum. Opisane zjawisko zaliczamy do trzęsień ziemi typu tektonicznego.
Na podstawie: www.wiadomosci.dziennik.pl
Podaj przyczynę trzęsienia ziemi, które opisano w tekście.
……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowa odpowiedź:
Ruchy tektoniczne płyty afrykańskiej i płyty eurazjatyckiej.
Zadanie 15. (1 pkt)
Na schematycznym przekroju fragmentu skorupy ziemskiej zaznaczono strzałkami wybrane miejsca na powierzchni Ziemi oraz na linii uskoku tektonicznego.
Uzupełnij rysunek. Oznacz epicentrum literą E oraz hipocentrum – literą H. Wpisz litery w odpowiednich miejscach.
Odpowiedź:
X H E X
Zadanie 16. (1 pkt)
Na mapie zaznaczono wybrany obszar występowania zjawisk wulkanicznych na świecie.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Zjawiska wulkaniczne na obszarze zaznaczonym na mapie są skutkiem
A. odsuwania się płyty oceanicznej i kontynentalnej w strefie ryftu.
B. nasuwania się cięższej płyty kontynentalnej na lżejszą płytę oceaniczną.
C. podsuwania się cięższej płyty oceanicznej pod lżejszą płytę kontynentalną.
D. przesuwania się płyty oceanicznej i kontynentalnej wzdłuż uskoków przesuwczych.
Odpowiedź:
C
Zadanie 17. (2 pkt)
Podaj po dwa przykłady skutków zjawisk wulkanicznych dla środowiska przyrodniczego oraz dla działalności człowieka.
Skutki dla środowiska przyrodniczego:
- ……………………………….
- ……………………………….
Skutki dla działalności człowieka:
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
Skutki dla środowiska przyrodniczego:
- Zmiany w rzeźbie terenu (powstanie stożków wulkanicznych, pokryw lawowych).
- Powstawanie (lub niszczenie) wysp wulkanicznych na morzach i oceanach.
- Krótkotrwałe zmiany składu atmosfery z powodu emisji pyłów i gazów.
- Występowanie zjawiska tsunami.
Skutki dla działalności człowieka:
- Możliwość wykorzystania żyznych gleb wytworzonych z popiołów i tufów wulkanicznych.
- Możliwość pozyskiwania skał wulkanicznych jako surowca budowlanego lub drogowego.
- Możliwość pozyskiwania siarki.
- Zjawiska wulkaniczne i tereny, na których występują, są atrakcją turystyczną, czyli przyczyniają się do rozwoju usług.
- Wysokie koszty odbudowy infrastruktury zniszczonej w wyniku wybuchu wulkanu.
- Zniszczenia zbiorów upraw lub spadek plonów na terenach rolniczych w pobliżu wulkanu.
Zadanie 18. (2 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz obok cechy wybrzeża Morza Bałtyckiego nazwę odpowiedniego procesu oraz nazwę czynnika, który kształtuje tę cechę.
Odpowiedź:
akumulacja ‒ prądy przybrzeżne
erozja (abrazja) ‒ fale morskie
akumulacja ‒ wiatr
Zadanie 19. (2 pkt)
W tabeli wymieniono po dwa elementy krajobrazu charakterystyczne dla wybranych parków narodowych w Polsce.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdym wierszu właściwą nazwę parku narodowego, dobraną spośród niżej wymienionych.
- Gór Stołowych
- Karkonoski
- Ojcowski
- Słowiński
- Woliński
| Charakterystyczne elementy krajobrazu | Nazwa parku narodowego |
|
|
|
|
|
|
|
Odpowiedź:
Ojcowski, Słowiński, Karkonoski, Woliński
Zadanie 20. (1 pkt)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Państwa Kazachstan i Słowenia powstały w wyniku procesu
A. kolonizacji.
B. dekolonizacji.
C. integracji.
D. dezintegracji.
Odpowiedź:
D
Zadanie 21. (2 pkt)
Kinszasa jest stolicą Demokratycznej Republiki Konga i leży nad rzeką Kongo. Na wykresie przedstawiono zmiany liczby ludności zespołów miejskich Kinszasy i Londynu w latach 1950−2015.
a) Podaj jedno podobieństwo i jedną różnicę zachodzące między zmianami liczby ludności zespołów miejskich Kinszasy i Londynu w latach 1980−2015.
Podobieństwo:
……………………………….
Różnica:
……………………………….
b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Współrzędne geograficzne Kinszasy wynoszą
A. 34°S, 1°E
B. 4°S, 15°E
C. 25°N, 3°W
D. 16°N, 16°W
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
Podobieństwo:
- Wzrost liczby ludności w obu miastach w podanym okresie.
- Największe tempo wzrostu liczby ludności w obu miastach wystąpiło w latach 2000−2010.
Różnica:
- W tym okresie znacznie wolniej wzrastała liczba ludności Londynu niż Kinszasy.
B
Zadanie 22. (3 pkt)
Na wykresie przedstawiono liczbę ludności w miastach i na wsi w Polsce w latach 1950‒2015.
a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Współczynnik urbanizacji wynosił poniżej 50%
A. w 1960 roku.
B. w 1970 roku.
C. w 1980 roku.
D. w 1990 roku.
b) Podaj trzy społeczno-gospodarcze przyczyny tendencji zmiany liczby ludności miejskiej w Polsce po 2000 roku.
- ……………………………….
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
A
Przykładowe odpowiedzi
- Przenoszenie się ludności miast na tereny podmiejskie.
- Wyjazdy ludności miast za granicę w poszukiwaniu pracy lub lepszych warunków życia.
- Występowanie ujemnego przyrostu naturalnego w miastach.
- Zahamowanie migracji ludności wiejskiej do miast ze względu na bezrobocie i drogie mieszkania w miastach.
Materiał źródłowy do zadań 23–24.
Na mapie oznaczono numerami od 1 do 6 obszary o odmiennych typach gospodarki rolnej, położone w różnych państwach.
Zadanie 23. (1 pkt)
W tabeli wymieniono typy rolnictwa dominujące na dwóch obszarach spośród zaznaczonych na mapie.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdym wierszu numer, którym oznaczono na mapie obszar występowania podanego typu rolnictwa.
Odpowiedź:
3, 6
Zadanie 24. (2 pkt)
Podaj dwie różnice dotyczące warunków przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa i zachodzące między obszarami oznaczonymi na mapie numerami 2 i 6.
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Rzeźba terenu na obszarze oznaczonym numerem 2 jest mniej urozmaicona.
- Średnia roczna suma opadów atmosferycznych na obszarze oznaczonym numerem 2 jest niższa.
- Średnia roczna temperatura powietrza na obszarze oznaczonym numerem 2 jest niższa.
- Okres wegetacyjny na obszarze oznaczonym numerem 2 jest krótszy.
- Glebami dominującymi na obszarze oznaczonym numerem 2 są czarnoziemy i mady, a na obszarze oznaczonym numerem 6 są to gleby wulkaniczne.
- Na obszarze oznaczonym numerem 2 występowanie stepów sprzyja hodowli, a na obszarze oznaczonym numerem 6 bujna roślinność równikowa ogranicza zasięg upraw.
Zadanie 25. (2 pkt)
Na fotografii przedstawiono jedną z form akwakultury.
Przedstaw trzy korzyści dla środowiska geograficznego wynikające ze stosowania akwakultury.
- ……………………………….
- ……………………………….
- ……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Umożliwia odtworzenie się populacji ryb na skutek zmniejszenia odłowu.
- Zwiększenie zasobów ryb, co powoduje zmniejszenie ich cen i większą dostępność na rynku.
- Zwiększenie produkcji organizmów morskich.
- Ochrona zagrożonych gatunków.
- Zmniejszenie zanieczyszczenia wody.
- Zapobieganie przełowieniu łowisk.
- Zapobieganie zjawisku przyłowu (wyławiania niepotrzebnych organizmów i ich niszczenia).
- Zmniejszenie problemu głodu.
Zadanie 26. (2 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz obok surowca mineralnego nazwy dwóch państw, które są jego ważnymi producentami.
- Arabia Saudyjska
- Australia
- Białoruś
- Chile
- Iran
Odpowiedź:
Arabia Saudyjska, Iran
Australia, Chile
Zadanie 27. (2 pkt)
W tekście opisano zjawisko zanieczyszczenia powietrza, z którym borykają się mieszkańcy Chin, oraz działania podjęte w celu likwidacji tego problemu.
Pomiary zanieczyszczenia powietrza dokonane w Harbinie ‒ 11-milionowym mieście Chin ‒ wykazały, że stężenie szkodliwych drobnych cząstek w powietrzu 24-krotnie przekraczało poziom określany przez Światową Organizację Zdrowia jako bezpieczny dla zdrowia. Władze Harbinu poinformowały, że zamknięto szkoły, z ruchu wyłączono kilka autostrad, zawieszono loty z pobliskiego międzynarodowego portu lotniczego.
Władze Chin ogłosiły plan walki z zanieczyszczeniem powietrza w Pekinie i innych metropoliach kraju. Zakłada on zmniejszenie zużycia węgla, większe wydobycie gazu, wzrost produkcji energii atomowej oraz zakaz budowania nowych elektrowni węglowych na terenach otaczających największe miasta.
Na podstawie: www.infoswiat.com
a) Na podstawie tekstu lub własnej wiedzy wymień dwa problemy, z którymi borykają się mieszkańcy miast w Chinach wskutek zanieczyszczenia powietrza.
- ……………………………….
- ……………………………….
b) Zaproponuj przykład działania ‒ inny niż przedstawiono w tekście ‒ którego celem jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
- Utrudnienia komunikacyjne związane z wyłączeniem z ruchu niektórych dróg i autostrad.
- Zawieszenie lotów na lotniskach międzynarodowych i lokalnych.
- Zamykanie szkół.
- Wzrost zachorowań ludzi na choroby układu oddechowego, układu krążenia oraz alergie.
Przykładowe odpowiedzi
- Ograniczenie ruchu samochodów w centrach miast.
- Ograniczenie uciążliwego wpływu środków transportu poprzez upowszechnienie silników elektrycznych lub paliw gazowych.
- Zachęcanie mieszkańców miast do korzystania z publicznych środków transportu.
- Wymiana pieców w gospodarstwach domowych na emitujące mniejsze ilości zanieczyszczeń.
- Zakładanie filtrów na kominach zakładów przemysłowych.
Zadanie 28. (2 pkt)
W tabeli przedstawiono informacje o przewozach ładunków w mln ton różnymi rodzajami transportu w Polsce w latach 2005 i 2014.
Podaj, w których dwóch rodzajach transportu odnotowano największy procentowy wzrost przewozów ładunków w 2014 r. w stosunku do roku 2005. Wymień po jednej zalecie przewozu towarów każdym z tych dwóch rodzajów transportu.
Rodzaj transportu: ……………………………….
Zaleta:
……………………………….
Rodzaj transportu: ……………………………….
Zaleta:
……………………………….
Odpowiedź:
Przykładowe odpowiedzi
Transport samochodowy:
- Umożliwia przewóz towarów „od drzwi do drzwi”.
- Duża dostępność przestrzenna i powszechność.
Transport lotniczy:
- Krótki czas potrzebny na przewóz towarów, szczególnie na dalekie odległości.
- Wysokie bezpieczeństwo przewozu towarów wrażliwych na czas przewozu, wilgoć lub wstrząsy.
Zadanie 29. (2 pkt)
W tabeli podano opisy wybranych organizacji (ugrupowań integracyjnych) na świecie.
Uzupełnij tabelę. Wpisz w każdym wierszu poprawną nazwę skrótową organizacji (ugrupowania integracyjnego) oraz nazwę jednego z państw zrzeszonych. Nazwy organizacji (ugrupowań integracyjnych) i państw wybierz spośród podanych poniżej.
Organizacja (ugrupowanie integracyjne): NAFTA, NATO, OPEC, UE, WNP.
Państwo: Japonia, Katar, Polska, Rosja, Szwajcaria.
| Opis organizacji (ugrupowania integracyjnego) | Nazwa organizacji (ugrupowania integracyjnego) | Nazwa jednego z państw zrzeszonych w organizacji (ugrupowaniu integracyjnym) |
| Organizacja zrzesza kraje eksportujące ropę naftową. Została utworzona w celu kontrolowania poziomu wydobycia oraz cen tego surowca. | ||
| Regionalne ugrupowanie integracyjne zrzesza większość krajów powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego. Główne cele działalności to wspólna polityka zagraniczna oraz wspólna przestrzeń gospodarcza. | ||
| Do organizacji należą kraje z różnych kontynentów. Jej podstawowe zadanie to zapobieganie rozprzestrzenianiu konfliktów zbrojnych oraz wzajemna pomoc militarna w razie ataku zbrojnego z zewnątrz. |
Odpowiedź:
OPEC, Katar
WNP, Rosja
NATO, Polska
Zadanie 30. (2 pkt)
Na fotografiach przedstawiono wybrane obiekty turystyczne znajdujące się w Krakowie, Łodzi, Zabrzu i Zamościu.
Uzupełnij tabelę. Wpisz litery, którymi oznaczono obiekty znajdujące się w miastach podanych w tabeli.
| Miasto | Obiekt (wpisz literę) |
| Kraków | |
| Zabrze | |
| Zamość |
Odpowiedź:
C, B, A
Stara matura z geografii 2018 poziom podstawowy — łatwa czy trudna?
Rozwiązałeś maturę z geografii 2018? Pochwal się w komentarzu. jak Ci poszło, co sprawiło największą trudność i dlaczego.
Wersję w pliku pdf możesz pobrać tutaj:
0 Comments for “Stara matura z geografii 2018 poziom podstawowy – arkusz i odpowiedzi”